Türkmen Aile, Aşiret, Oymakları, Boyları, Kolları
Araştırma(1)
Yazan: Sadun KÖPRÜLÜ
Irak Türklerinin Milli mücadelesi, tarih boyunca utkularla, kahramanlıkla başlayarak, günümüze kadar Irak devletini yöneten tüm dikta, rejimler tarafından, her zaman hakları yenilerek, çiğnemiştir ve sonu gelmeyen her türlü baskı, işkence acılar onlara uygulanmıştır.
Tarihleri eski çağlara dayanan Irak Türkleri, Irak’ın kuruluşundan önce, bu topraklar kendi ana toprakları, yurtları olarak, buralarda Atabeyler, çok sayıda Devletler, uygarlık kurarak, bütün milletlere karşı eşitlik, hoşgörü demokrasiyle yanaşarak kardeşlikle, dostluk sevgi göstermekle tanınmışlardır.
Günümüze kadar bu acı durumlarılar, baskılar, soykırım, katliamlar, asimilasyon politikasına maruz kalmakla Irak’ta bir doğru bir nüfus sayımı olmamasına rağmen, Irakîn kuzeyinde, batısında, doğusunda, güneyinde büyük bir nüfusa sahip olan Irak Türkleri tek amaçları ana milli mücadeleleri siyasi, tarihsel, kültürel, idari, başka milletler gibi, meşru haklarına kavuşmaktır.
Irak Türklerine karşı önceden baskıların sürmesiyle, Saddam Rejimi döneminde Araplaştırma, bugünde Kürtler tarafından Kürtleşme politikasına karşı durarak, yüzlerce aydın, insanlarını, liderlerini demokrasiye karşı şehit verererek kendi ana topraklarından uzaklaştırma, sinsi yok etmeye karşı mücadelecini canlarıyla, kanları ile sürdürmektedirler.
Ve hala baba yiğit gençlerini şehit
Vermektedirler.
Bu baskılar sonucu Irak’ın her bir şehrinde birçok Türkmen olan oymak, Aşiretler, boylar, aile, kollar kimliklerini, kendilerini unutarak, başka bir milletten olduklarını sayarak, yazmışlardır.
Bugün Saddam rejiminden sonra, Türk soylarına dönen Türkmenler ana dillerini koruyarak, Aşiret, oymaklarının, boylarının Türkmen olduğunu savunmaktadırlar, ayrıca binlerce Türkmenlerde hala birçok nedenlerden dolayı Arap, Kürt olarak kimliklerine dönmemeleri buda çok üzücü bir durum sergilemektedir, günümüzde Araplaşan Türkmen yanında daha fazlasıyla korku, her türlü baskılarla, asimilasyonla Kürtleştirilmektedirler
Tek umudumuz bir an önce Türkmen kardeşlerimiz kendi anne, baba Türk kimliklerine dönmelidirler
Ve yapılacak olursa Nüfus sayımda kendilerini ercesine, yiğit, kahramancasına Türkmen yazarak Irak’ın o zaman en yoğun nüfusu Türkmenlerin olduğu belli olarak ortaya çıkacaktır.
Günümüzde Saddam döneminde olduğu gibi, Türkmenelinde uygulanmakta olan, yanlış politikalar, Irak Türklerinin ana hakları yok sayılarak her türlü baskılar, sinsi, göç ettirme politikası her yönüyle sürmektedir.
Öteki güçlerin yanında Bu gün önceden olduğu gibi, Kerkük, Musul, Diyaya, Erbil ve tüm Türkmen bölgelerinde, köylerinde, ilçelerinde milletimize karşı Amerika işgalinde tüm güçler tarafından, asimilasyon yok sayma, yok etme, hiç sayma, uzaklaştırma, göç ettirme politika devam etmekle büyük milletimizi her bir türlü engellerle tedirgin ederek yok saymaktafırlar.
Irak Türkleri, Irak’ın kuruluşunda, yapımında var oluşunda bu yana çok önemli yerlerde tüm alanlarda, binlerce yıllar önce, Irak devletini hüküm ederek, birçok Türk devleti bu topraklarda kurmuşlardır.
Artık bugün kendimize dönerek atalarımızın izinde, yolunda yürüyerek demokrasi yol ile olmasa bile tüm gücümüzle haklarımızı almak için tam zamanı gelmiştir, artık kıyıcı dikta rejimlerden bu kutsal topraklarımız, bölgelerimiz kurtarmalıyız. Ve dünyaya ışık tutan, yiğitliği, kahramanlığı ile tanınan Irak Türklerinin ne oldukları işbirlikçilere, ajanlara, hainlere Türk düşmanlarına herkese bildirmeliyiz.
Yüce, kutsal tarihimize bakmış olursak her yerde adalet, birlik, sevgi, hoşgörü, iyi dostluk, doğruluk yaratan bir milletiz, milletimizin büyük var olduğuna gelince kurmuş olduğumuz devletlere, uygarlık, eşitlik, hak, adalet getirerek insanları bütün olarak sevgiyle, birlikle, kardeşcasine yöneten biz olmuşuz.
Bu gün çok üzülerek baktığımız zaman birçok Arap ve Kürt Aşiretleri, oymakları boyları, kolları aileleri aslıda tarih boyunca, Irak Türklerinden olmalarına rağmen, bugün kendilerini, kimliklerini unutarak, Araplaşarak, Kürtleşerek yüce tarihlerini unutulmuş durumda görünmektedirler.
Günümüzde birçok Türkmenler Araplaşarak, kimliklerini bile ne yazık bilmiyorlar tanılan bu Türk Aşiret, oymaklarından, aile uyruklarından, Bayat, Çadırcı, Deveci, Karakol, Karağol( Karagül), Defterdar, Paçacı, Haydari, Şahlı, Nakip, Duvuda, Kakai, Şebekler, Çelebi, Kabıcı, Salihı, Zühayri,
İnzi (Karakeçili) ve en çok Bağdat’ta yaşayan Aile, Aşiretler, oymaklar, boylar Türk’tür, soyları belgelerle bellidir.
Bunun yanında bugün kendilerini zorla Kürt sayan, Bacalan, Davudi, Deregezli, Reyhani, Türkan, Afşar, bir bölümü, Zengene, Caf, Doski, Baranı, Şebek, Pervari, Dizeyi, Herki, Gamgin, Soranı, Kakai (dedeler), Lekler, Baban,
Karakeçiler, ayrıca Köy Sancak, oymaklarının bölgeyle birlikte Türk olduğu öne sürülmektedir.
Irak’ın kuzeyi, Türkiye’nin Şanlıurfa, Diyarbakır, Kilis, Van, Kahramanmaraş, Mardin, Yozgat, Çorum, Konya, Kırıkkale, Kırşehir,
Aleviler, Bektaşilerle Türkiye’de bulunan birçok aile, oymaklar eskiden Türk oldukları gibi kendilerini tarih, kimliklerini kaybederseler bile Osmanlı devletinin arşivlerinde buluna binlerce belgelerle Türkmen aşiret oymaklarından oldukları gün ışığı gibi göz önündedir bellidir.
Artık soyumuza, kendi ırkımıza, tarihlerde tanınan Türk milletimize dönelim varlığımızı belgelerle gösterelim.
Kürt, Arapların yanında, bugünde Kutsal İslam dinine girmeyin birçok sayıda Türkmen Kerkük Kalasında, Türkmen Hıristiyanlar dünyanın her yerinde bulunmaktadırlar. Onlarda dillerini konuşarak Türk olduklarını ne yazık ki unutmuşlardır. bunlardan
Şamas, Kelebit, İshak, Hürmüz, Şahbaz, Mikail, Kaymaz. ve başkaları.
Irak Türkleri ve Türkler Dünya, İslam, Arap âlemine uygarlığına, kültürüne çok hizmetler vererek, sunarak bilgi kültür alanında, çok sayıda tanılan bilginler yetirmişlerdir, bunlardan Farabi, Beyruni, İbin Sina, Tabari, Selahattin Eyüp, Muzaffer gök Bürü, Rahisi, Mahmut Zengi, İbin Kotayba, El Zehabı, El Safidi, Bilgin Taçettin Türkmen’i, Mahmut Kaşgarı, Şeh Mehmet Abda Mısırlı, Sibit Cüzi, Mukaddesi, Fuzuli, Nesimi, Ahmet Şavkı, Hicri Dede, Ömer Ali, Mustafa Cevat, Buharı ve çok sayıda liderler büyük devlet adamları, siyasetçiler, Din adamları, Ses sanatkârı, şiarlar, Edebiyatçılar büyük Türk milleti yetirmiştir.
Irak, Dünya Türkleri tarihleri ile büyük dava bilgin adamları, şahsiyatları, yazar şairleri ile iftihar ederek, çok sayıda bilginleri, sanatkarları, şairler dünyaca tanınmıştır, bunlarda Fuzuli, Nesimi, Ahdi, Ruhi, Nevres kedim, Garibi, Hâlız, Safı, Şeyh Rıza, Faiz, Kabil, Haşim Nehit, Ahmet Şavkı, Hicri Dede, Yunus Emre, Aşık Veysel, Gör oğlu, Dede Korkut, Mehmet Sadık, Mehmet Akif, ve başkaları,
Irak Türkleri olarak, hiçbir zaman ayrımcılık yapmayarak tüm insanları severek, başka milletlerin kültürüne, diline hizmet destek vermişlerdir, buda milletimizin tarihinde büyük bir iftihardır.
Türk milletimiz büyüklerimizden Atatürk, Sultan Mehmet Fatih, Genç Osman, Şah Şamil, Alpaslan, Atsız,
Elçibey, Ruuf Denktaş, İhsan ,Ata Hayrullah, Abdullah Abdulrahman, Necdet Koçak, Rıza Demirci, Adil Şerifi, Mehmet, Korkmaz, Fazıl Antika,ve binlerce başkaları şehitlerimiz, yazarlarımız büktüklerimizi saygıyla anıyoruz.
Uzun yıllardan beri her türlü baskılarla yaşayan Irak Türkleri artık başka milletler gibi tüm hakları almalıdırlar ve genel olarak Irak için bugün en önemli çözüm ise doğrudan demokrasinin uygulanmasıyla, tüm Irak milletlerinin hakları eşit olarak tanımasıyla, birlikte idari ve siyasi olarak yönetmeli, Irak’ın dengesi olan Irak Türklerine her türlü hakların
Tanımasıyla ve onlara Irak’ın yönetmesinde önemli yerler, görevler verilmelidir.
Saddam rejimi Arap olmayan özelikle Türkleri ezmek, yok etmek, onları Irak haritasından silmeye çalışarak, başaramadı, tarihiyle bu büyük milletim tüm rejimlerinin uğramasına rağmen her zaman Irak Türkleri varlıklarını koruyarak canlarını toprakları uğrunda vererek uygarlığı yaratarak devletler büyük devletler kurmuşlardır, ve dünyanın neresine bakarsanız ve Irak’ın genel olarak, Aşiret, oymakları aile, boyları Türk oldukları karşınıza çıkacaktır.
Eskiden Arapların baskısıyla Araplaşan birçok Türk topraklarımız ve Arap yazan oymak, Aşiretler, Bugünde Kürtler Dünya gücüyle, Saddam rejiminin politikasını yöneterek, Avrupa, batı müttefik güçlerden, karşılık güç alarak, Türk toprak, bölgeleri Kerkük, Erbil, Musul, Diyala, Vasit, Celevla, Telafer, Altunköprü, Tuzhurmat ve tüm Türk köylerinin, Kasaba, yerlerini Kürtleştirmeye kalkarak, yerlerin bölgelerin adlarını Kürtçeye çevirmektedir.
Saddam rejimi gibi ayni politikayı uygulamaktadır.
Öte yanda İran, Suriye, Mısır, Libya, Filistin, Colan, Cenin, Lübnan, Türkiye’nin birçok şehirlerinde binlerce Türkmen oymak aşiretleri, oymakları, boyları Araplaşarak, Kürtleşerek kimliklerini ne yazık ki unutmuşlardır.
Umarız tüm kan kardeş, soydaşlarımızdan ne olursa olsun bu hakikatleri bilmelidirler ve kendi Türk dillerini Türk milletlerine bir an önce dönmelidirler belgelerle araştırmalıdırlar.
Milletimize inanarak, tüm parti, kuruluşlarımızla birlikte siyasi alanına katılarak, milletimizin haklarını elde etmek için çalışarak, genel olarak, tüm dünya ve Arap dünyasına, istek milli ana tarihsel haklarımızı, bildirerek, tüm gücümüzle varlığımızı kurmalıyız kendimizi tanıtmalıyız.
Ve büyük bir millete bağlılığımızı bildirmeliyiz.
Bizim millet hiçbir zaman, bölücülük, İşkence , kimseye soykırım, katliam ayrımcılık yapmadı, kendi toprağını, yurdunu, yerini, toprağını satmadı, Irak Türkleri, dünya Türkleri ile birlikte, Sünni, Şii, Müslüman, Şebek, Kakai,
Alevi, Bektaşi,
Gagavuz, Sibirya ve dünya Türk Hıristiyanları ile birbirine bağlıdırlar, birbirlerine inanmaktadırlar, birbirlerini sevmektedirler.
Artık Irak’ın yürütmesine, el birliği ile bizler tüm Irak Türkleri olarak, her alanda Kerkük, Musul, Erbil, Diyala, Telafer, Tazehurmatu, Altunköprü, Tuzhurmatu, Kifri, Mendili, Dakuk, Şahreban, Kızlarbat, Kümbetler, Hanekın, Kazaniya, Ömer manda, Vasit, Aziziye, ve Bağdat, Irak’ın kuzey, güneyinde, batı, doğusunda ve başka yerlerimizle çalışmalıyız, hakkımızı kanla, canla almalıyız, birlik, beraberlikle Irak’ın Türk olan yerlerini topraklarını yönetmeye katılmalıyız ve kendilerini Kürt, Arap yazanlarının kimliklerini kaybedenlerin Türkmen yazmalarına birlikte işbirliği yaparak çalışıp yorulmalıyız. Her türlü katkıyla
Kendimizi göstermeliyiz.
Irak Türkleri 35 yıldan beri, Saddam Baasçılar döneminde Askeri, Bakanlık, idari, Hükümetin dairelerinde önemli görevlerde bulunamadılar, rejim hep onları yok etmeye, öldürmeye çalıştı, dillerini yasakladı, okullarını kaldırdı, kapattı, hiçbir milli, kültürel haklar tanımadı.
Saddam rejim binlerce Türkmen lider, kültürlü bilgili insanları, idam edilerek, hapishaneye attı, Saddam rejimi düştükten sonra yene haklarımız göz erdi edildi, birçok haklar tanınmadı, en normal isteklerimiz, haklarımız gerçekleşmedi.
Geçici mecliste bize görev,yer istediğimiz gibi verilmedi.
Başbakanlık, Cumhurbaşkanı yardımcısı, elçilikler, önemli Bakanlık devlet içinde ilgili önemli görevler alamadık, bu haksızlığa karşı, Irak Türklerinin milli mücadelesi sonsuza dek, devam ederek, özveriliğe katılmakla, tüm istekleri elde edilmeye kanla, canla milli mücadele davamız sürecektir.
Yıllar boyunca Milli mücadelemizle şehitler vererek nasıl olursa bugün bir bölüm haklar aldık kendi dilimizle okumaktayız, bir bölüm görevler almamıza rağmen, ama yene yeterli değil tüm haklarımız almalıyız oda çalışmamızla birliğimizle tüm alanda görünmeliyiz iyi, temiz, sağlam, onurlu, milletsever, yiğit, kahraman kardeşlerimiz la birleşmeliyiz çalışmalıyız.
Yiğit, erleri, gençleri yetirmeliyiz.
Irak Türkleri 9- Nisan 2003 tarihinden, Saddam rejimi düştükten ve önceleri de hiçbir yakma yandırma, öldürme yok etme, tapu nüfus, sayım daireleri çalmadılar talan etmediler, buda gösteriyor ki, Türkler her bir bakımdan milletlerine topraklarına yerlerine bağlıdırlar, temizdiler, kültürlü, efendidirler Irak’ın toprak bütünlüğünü savundular ve Amerika işgaline karşı durarak Irak’ın bölünmesine karşı oldular.
Irak Türkleri her zaman, olduğu gibi, Irak’ı bölme, parçalamaya kalkmadılar, teröre karşı durdular, Irak’ın toprak bütünlüğünü, birliğini düşündüler, Türkler Mezhep, ırk ayrımı yapmadılar, her zaman federasyona karşı olarak, Irak’ı bölme parçalama bir hıyanet olduğunu saymaktadırlar.
Irak Türkleri kuzeyde, orta, güneyde bile yaşamaktadırlar, çoğunluk olarak Kerkük, Erbil, Diyala, Vasit, Aziziye, Seydiye, Beçi, Bağdat, Rumadı, Musul, Hilla, Basra
Selahattin ve başka yerlerde yaşamaktadırlar.
Irak Türkleri, hiçbir Irak halkının hakları isteklerine karşı durmadılar, Irak’ta demokrasinin uygulanmasını bir an önce isteyerek umut ederek çalışarak, Türklerinde tüm milli ana haklarını, almaya çoğul partiler, siyasi, kültürel kuruluşlar kurmaya yöneldiler.
Topraklarını düşünerek tüm düşmanlara, iki gönüllü, ikiyüzlü insanlara karşılık vererek, her vatandaşın bir an önce demokrasi yolda, yasaya bağlı olarak, adaletle, her insan haklarını almalıdır düşündüler.
Irak Türkleri vatanları, Irak’tan bir parça sayılarak, dünya Türk topluluğundan bir kan, bir can gönül bağlılığıyla birleşerek, devlete, hakka, yasaya, saygı göstermektedirler.
Kendi topraklarında, demokrasi altında yaşamayı isteyerek, tüm milli, kültürel barışçı yollarla, tüm hakların onlara tanımaları uğrunda, mücadele etmektedirler.
Irak Türkleri Irak’ın birliğine, demokrasi, çoğul parti, parlamenter sistemle, insan haklarına saygı göstermekle, yasa uygulamasıyla, Mezhep, ırk, iklim, bölge ayrımı olmadan, tüm milletlerin yerel özelliklerine önem vermekle, tüm Irak’ın bölgelerinde gelirini, ekonomisini adil bir şekilde, paylaşmasını isteyerek, ayrımcılık yapmadan her kesin tüm genel haklarına kavuşması yolunda mücadele etmektedirler.
Irak Türklerin tarihi, kültürü uygarlığı tüm dünya Türkleri ile birleşerek onlarla Din, millet, ırk, kan, dil, uygarlık, tarih bağlığı bulunmakla bu birliğe daha fazla önem vermektedirler.
Dünya Türkleri, Türkiye, Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan, Tacikistan, Batı Trakya, Bosna Hersek, Tataristan, Cenin, Colan, Heleb, Humus, Baba Amru, Lazikiya, Gagavuz, Kızılderililer, Kosova, Çeçenistan, Tebriz, Güney, kuzey Azerbaycan, Türkmen Sahra, Urumya, Erdebil, Kara bağ, Kerkük, Erbil, Ankara, İstanbul, İskenderun, Diyarbakır, Adana köy, Filistin Türkleri, Sibirya, Abaza, Kafkasya, Çin Türkleri, Uygur, Tataristan, Kırgız, Avrupa Türkleri ile kan, ırk, din, bir kültür olarak, özel önemli ilişkileri bulunmaktadır, tüm dünya Türkleri arasında hiçbir zaman her bir bakımdan hiç bir ayrım bulunmamaktadır.
Dünya Türkleri tam olarak, 300 milyonun üstünde dünyada bir yoğunluktur Irak Türkleri her Türk’ün istikrarına toprak, millet birliğine, önem vermektedirler, saygı göstermektedirler, biricik onlar özgürce, bağımsızca yaşamaları milli görevlerindendir.
Irak Türkleri, tüm Türk dünyasından, bir parça olarak, Türkiye’de Irak’ın toprak, millet bütünlüğüne önem vermektedir.
Dil birliği en önemli unsurdur. Türkler arasında hiç mezhep, şehir, köy ayrımı olmayarak, Türkler hiçbir zaman ayrımcılık yapmadılar ve yapmayacaklardır.
Onları mezhep ayırtmadı, onlar tüm dünya Türklerinin bir parçasıdır, milli davaları için, her şeylerini verdiler adadılar ve adamaya her an hazırdılar.
Irak Türkleri, Ural Altaylara bağlı olmakla, tüm Arap devletlerinin, dünyanın her yerinde, köy, şehir ilçelerinde, tüm Irak’ın ve dünyanın her yerinde, toprağında, bir Türk varsa kan, can kardeşleridir çünkü her yerde, her topraklarda Türkler bulunmaktadırlar, yaşamaktadır.
Günümüzde de Irak Türkleri arasında boy, oymaklar, aile sistemi sürerek, Telafer kuzeyi Bedre Cesam Zarbatiye uzanarak, Türkler Zaho, Semil, Musul, Nebi Yunus, Devasa, Bab Top, Sincar ilçesinde de Türkler yaşayarak, Türk Yezidi diye tanınmaktadırlar.
Türkler Hamdaniya ilçesi, Karakuş ilçesinde Bayat, Sarılıya, Şebek, Bacalan oymakları yaşamaktadırlar.
Türkler karakol, Aziziye,
Latifiya, Mahmudiya, Yusufiye, Vasit orta kesimde, Irak’ın güneyi, Ayrıca Musul, Dahuk, Erbil, Kerkük, Diyala, Divaniye, Bağdat, Basra, Nasırıya, Hilla, Vasit, Ambar, İmara, Kut, Bedre Cesam, etrafında, Bağdat’ta 900 bin üstünde Türk
Azamiye, Sefine, Rağbet hatun,
Veziriye, İvaziye, Selman bek, Şaib, Baya, Kerede dâhil, Kazımıya, Tel Mehmet, Hey Muntasir, Çadiriya, Fazil, ve Bağdat’ın başka yerlerinde yaşamaktadırlar.
Irak Türkleri, önceden Tasloca, Bazyan, Dergizin, Süleymaniye’nin üçte biri Türk idi. Şimdiye kadar çok sayıda Türkler, Köy sancak, Taktak, Ağcalar, Çimen, Şehrezor, Kara İncir, Çamçamal gibi bölgelerde yaşamaktadır.
Irak’ın her bucağın de tanılan Türkmen Aşiret, oymakları, boyları, aileleri, kolları tanınmaktadır.
Bugün Bayat Oymakları, Boyları Irak’ın her yerinde ve Türkiye, Azerbaycan, Suriye, birçok yerlerde yaşamaktadırlar.
Genellikle Türk şehri Kerkük, Musul, Diyala, Bağdat, Hilla, Hamdaniya, Hanekın, Kızlarbat Dakuk, Karatepe, Altunköprü, Kara han ve ona bağlı yüzlerce topraklar, Türk Bayatların yaşamış oldukları köyler, şehirler, ilçelerden ise, Abut, Albu hasan,
Bastamlı, Çardaklı, Kara naz ve bir bölümleri Basra, Hilla, Kerbala, Necef, Bağdat ve başka yerlerde vardır, 1957 Nüfusuna dayanarak, Bayat oymakları Kerkük’te nüfusları 455 ayrıca 1990 yılında yalnız Kerkük şehrinde Bayat oymaklarının nüfusu 300 bini bulmaktaydı.
Bayat oymaklarının, tanılan birçok Türkmen oymakları ile bağlılıkları oymaklarla ilişkileri olmuştur bunlardan,
Pir Ahmetli, İzetdinlı, Allı ballı, Mahmutlu, Faris bekli, Alı Musalı, Abutlu, Zengülü, Sayatlı, Karanazlı, Bir avcılı, Hasa darlı, Kalaylı, Kâhyalı, Keremli, Şuhurlu, Tezekli, Kuşçulu, Kenneli, yaşamış oldukları köylerse Alı saray küçük ve büyük aşağı yukarı, sıdık, sındık, Bastamlı, Pir Ahmet, Adud, Emirli, Sayat, küçük Dombalan dere, büyük Dombalan dere, Albu hasan, Bir avcılı, hasa darlı, Yeşil Tepe, Kara naz, Zengülü, Başa gelen, Çardağlı, taretli, Basas, Babalan, Bablan, yengice, Üç tepe, Kuşçu, Delele, el boğmaz, Süleyman bek, ilancıya, yalancıya, Casım bek, Albu ganam.
Ayrıca Bayat Türkmenleri, Musul, Abaza, Basan, Kara yatağ, Selami’ye Selimiye, Şenif, Şirin han, tez harap, Yarımca, buların tam bağlılığı Türkmen boyu, oymağı Oğuz ile birdir çünkü Bayat oymağı, aşireti Oğuz Hanın 24 boyunun biridir ve uzantıları Hamadan, Şehrezor ulaşarak, Aslan Türkmen’i ailesinden olarak, Emir Kapçak ise, yuvaca beni, tat kızıl başlar Musul, Eymur, emirli, Kerkük, Tuzhurmatu, bu oymaklarla tanınmaktadırlar, Beğdeli, Harben delo, Bayat, Iha adlu, kızık, ucacorlu, koçlu, bicenek, döker, Kınık, Eymur, Bahadırlı, Kara koyunlu, ayrıca Bayat bunlarla tanınmaktadır, bedeli, Salor, Tuzhurmatu, Şebekleri, Salğılar, Beğdeli, Şılamlu, Reşidiye, Şirin han, Selamiye, Olalı, Uçuşlu, Kerkük’te ise Ceddu, Telafer de ise bir nadir, çökçelu, Murat oğlu, Muradiye, Bayat abağı, Bacvanlu, Bacvan, baç alan, Diyala de ise. Kara ulus ilçesi kara boğa köyü ve tatarlar da bayattır.
Salihı oymağına gelince Cemil çocuklarından olarak, Türkiye, Kerkük, Musul Diyala da beş köy vardır, Salihli olarak Yağmur, Tatatrlu, habeb, Tatar, ve beş kola ayrılmaktadır, Yuva, Bekdıli, Görünür, Mavulu ayrıca Telafer de bulunmaktadır.
Ayrıca Türkiye’de bir kaç Salihi ilçe, köyü bululmaktadır.
Sarılı oymağı ise, Sarılı Erbil, Musul, Kerkük’te Kakayı- Kakai onlardan bir parçadır, ayrıca Sarılı Türk oymağı Türkiye ve Azerbaycan da bulunmaktadır, Hıdır, Verdek, Şebek, Kara tepede yaşamaktadırlar.
Bağdat’ta ise çok sayıda Türk oymakları, Aileleri, boyları yaşamaktadır, bunlardan Yağcı, İzmirli, Urfalı, Betül, Urfa evi, Rızalı, Erzurumlu, Tokatlı, Çadırlı, Defterdar, Kelamcı, Kazancı, Paçacı, Kaymakçı, Eczaneci, Sabuncu, Arzuhalci, Silahtar, Karakollu, Bayraktar, Alemdar,
Haydarı, Şehli, Deveci, Muratlı, Özbekli, Çelebi,
Arabacı., Bayatı Zühayri,
Kobanci
Musul da ise Deveci, Sabuncu, Katırcı, Acemler, Ara bağlar, Irak’ı Musullu Mislavu, Sıvamı, Seyitler, Topçu, Silahtar, Özbekler, Alemdar. Kocalı, Terzi
Kerkük’te ise Iraklı, Tokatlı, Cebbarlı Talabani, Demirci, Avcı, Bayraktar, Bayatı, Nohutçu, Tikriti, Azavi, (Oğuz), Neftçi, Hürmüzlü, Halıdı, Bal yemez, Hıristiyan Türkmenleri oymakları, ise Kaleli Kere betitler Hindiler, Kıldanı, Şamnas, İshak, Mesih, Cico. Hürmüz gibi.
Tanılan Türkmen oymaklarından, Bektaşi, Kadiri, Nakışbandı, dini bir yola bağlı Koca Yakuplar, Kırdarlar, Bedriler, Azeri, Slavlar.
Irak devleti kurulmadan, önce bu topraklarda ilk millet olan Türkler, buraları kendi yurtları, toprakları olan anayurt seçerek, kalkınma, uygarlığı getirerek büyük atabeyler, devletler kurmuşlardır.
Türkler milattan 600–200 yıllarda ataları tarafından, kurmuşladır, Irak Türkleri akranalık, oymak , boy , soy tarafından doğu Türkistan orta asıya, Azerbaycan, Kafkasya doğu Avrupa, Anadolu, Orta doğu ve Irak, İran, Suriye Türklerine dayanmaktadır.
Irak Türkleri çok önemli bir kültür, yüce tarih kaynağı olmakla, çağın en önemli uygarlığını, mimarlık, yüce Türkçülük tarihini yazmışlardır.
Tarihe dayanarak Sümerler Türk olmakla halada Telafer şehrinde binlerce sözler Sümer Türkçesinden günümüzde kullanılmaktadır.
Bunun yanında yüzlerce Türk boy, aile oymaklar Irak toprakları Türkmeneli ne dağılmışlardır.
Ayrıca Irak’lı Türklerin aile, boy, oymakları Türk dünyasının birçok yerinde olduğu gibi görünmektedir.
Irak Türkleri, bu topraklarda, büyük devletler kurmuşlardır, birçok tarih yazarları Irak Türklerinin, Bayat soyu oymaklarından, Boz oka bağlılığını söylemektedir.
Irak Türkleri çoğunluk, Bayat oymaklarından olarak, her dönemde değişik politikalara, acı zorlu durumlara düşmüşlerdir.
Irak Türkleri Türkmenelinin, her bir yerinde uzun çağlardan beri, devletler, Atabeyler Irak’ın kuzeyinde ve güneyinde, Orta kesiminde kurmuşlardır.
İster Amavi devleti, ister Abbasi 750 yılında, Irak Türkleri büyük önde olarak, Kut, Vasit şehirleri en büyük Türkmen şehirleri yerleşim merkezi olarak, birçok Türkmen oymakları bu bölgede Araplaşmışlardır.
Eskiden Vasit ve Basra, Samara, Hilla Türkmen şehirleri olarak tanınmıştır, Basra, Vasit, Bağdat, Samarra Irak Türklerinin, tarihte en büyük yoğunluk şehirleri olmuştur.
Irak Türkleri büyük güçlere sahip olarak, politika, devlet, idari alanında yetenekli Deyrezur, Kerkük, Erbil, Süleymaniye kapsayan bu bölgeler, onların yaşam oldukları illerindenmiş
1055 yılında Selçuk döneminde, Irak’a giren Tuğrul bey bu ülkenin Türk olduğunu görerek, tek görevi bu ülkeyi kurtarmıştır.
Böylece Türkmen Selçuklu, Türkmen devleti 1194- 1118 kurulmuştur 95 yıl hüküm sürmüştür, sonradan kuzey Irak’ta, Atabeyler kuruluşuyla, çok önem taşmaya başlamıştır.
Türkmen devletinin kuruluşu, Türkmen tarihi bakımından, Irak’ın kuzey, orta bölgelerinde, siyasi, kültürel, imar yapım, kalkınma, bilgi alanında, yününde önemli gelişmeler sağlamıştır.
Osmanlı Devleti ise bir Türkmen aşiretinden kurulan devlet olmakla, 1118- 1508 yıllarında kuzey Irak’ta, kurmuş oldukları devletler, Atabeyler şunlardır.
1-Irak Selçuklu devleti.
2-Atabey devleti, Musul Atabeyi
3-Erbil Atabeyi.
4-Kerkük Türkmen Kıpçak Atabeyi.
5-İlhanlı devleti.
6-Celayiri devleti.
7-Kara koyunlu devleti.
8-Ak koyunlu devleti.
9-Safavi devleti
10-Osmanlı devlet
Bu devletler Türkmen aşiret oymaklarından kurulmuştur ve uzun yıllar hüküm sürmüşlerdir.
Bunların yanında, sayıları çok olarak yerleşim alanları geniş büyük olan Bayat oymağı önde görünmektedir, Irak’ın her bir yerinde, Bayat oymakları dağılmıştır.
Günümüzde Irak’ın kuzey, güneyinde, doğusunda, batısında çoğunluk, Bağdat, Hilla, Ambar, Selahattin, Basra da bulunmaktadırlar.
Türkmen kimliklerini kurarak dillerinı savunarak, düzen kurmuşlardır, Irak’ın her bir yerinde oymakların benzerleri her bir yerde Türk dünyasında aynı oymak görünmektedir.
Bu oymaklardan örnek olarak Muratlı: Türkiye, Telafer, Tuzhurmatu, Tazehurmatu.
İlhanlar: Türkiye, Dakuk, Telafer, bir mahalle adı bulunmaktadır.
Sarılar: Telafer, Kerkük, Dakuk, Erbil.
Kasaplı: Telafer, Evgini, Mehelebiye, Şirin han, Reşidi ya
Neftçi: Türkiye, Kerkük, Mandallı, Hanekın, Azerbaycan.
Irak Türkleri topraklarına, devletlerine, yüce tarihlerine bağlanarak, doğru temiz vatandaş olmakla her türlü yönetimler tarafından, asimilasyon yıldırma, yok etme, işkenceye, baskıya uğrayarak, siyasi, ekonomik, varlıklarına, kimliklerine el koyarak, Irak topraklarından, onları koparmakla, her türlü kanlı katliamlara, soykırımlara maruz kalmışlardır.
Tüm baskılara rağmen, Irak Türkleri milli dava çapaları ile ayakta durarak, büyük bir millet olduklarını ispat etmişlerdir.
Irak başına gelen diktatörler, yönetimler Türkmen olan oymakları, kendi dillerinden, kökenlerinden vazgeçmelerini, Arap oymakları olduklarını, zorla yazdırmışlardır. Zorla Arap oymaklarına yazılan Türkmenler, bir bölümü kendi Türk kimliklerine dönerek, diktatörlük dönemini yok ederek, kendi oymaklarına
bağlı olarak, yerlerini, topraklarını benliklerini kurumalıdırlar.
Irak Türkleri, Oğuz boylarından olarak Türkmen Bayat oymaklarından, öne gelmektedirler, Bayat oymakları Selçuklular döneminden, Irak’a yerleşmişlerdir.
Bayat oymakları, Anadolu, Azerbaycan, Irak Suriye, İran Filetsin de birçok Türk dünyasında izleri bulunmaktadır. Bayat oymaklarına bağlı olan, Irak Bayat makamı, birde Azerbaycan Türk Cumhuriyetinde cinaslı olan Kerkük hoyratlarına, Bayatılar söylenmektedir.
Bayat oymakları, Oğuz Türkmen boyları, 24 bölüme ayrılmakla, bir boyu bayat oymaklarıdır. Buda Oğuz hanın oğullarının, Gün han adlı oğlunun oğlu Bayat (Boz Ok) boylarındandır.
Kaynakça: Kaşgarlı Mahmut (Divan Lügat Türk) 1916 İstanbul Bayat devlet sahibi ve İzzet Saltanat sahibi kutsal İlah El Kamus El Türkî El Cedit Türk dil kurumu baskısı Ankara 1959, Faruk Sümer Oğuzlar Ve Türkmenler, Bayatlar Hazar denizine uzanan Türk İmparatorluğun kuruluşlarında büyük roller oynamışlardır.
Irak’ta olan Bayatlılar on üç oymağı olarak, her oymakta gruplara, bölümlere ayrılmıştır. .Bayatılar Osmanlı ordusu yanında olarak, İngiliz gücüne karşı durarak, direniş hareketine katılmışlardır.
Irak tarihçisi Abbas El Azavi kitabında, Bayatılar en eski Türkmen oymaklarından olarak, önce Vasit şehrinde yaşayarak, sonradan çok sayıda Bayatılar Türkmen şehri Kerkük’e yerleşmişlerdir.
Başka bölgelere de yerleşen Bayat oymaklarının ortalarına Arap oymakları karışmıştır.
Bayatılar Moğol’dan çağlar önceleri Irak’a yerleşmişlerdir.
Irak’ta yaşayan Türkmen Bayat oymakları, eskiden El Ambar şehrine bağlı Kaim El Cabiriye bölgesine yerleşerek, bunlardan bir bölümleri Halis, Bağdat, Hilla, Kut, Hadise, Mendili, Dura, Kubbeyse, Musul, Emirli ve Süleyman Bek, ayrıca Irak’ın her yerlerine güneyine dağılmışlardır.
El Emiri Bayat boyuna bağlı olanlar, Nisan, Diyala, Babil, Hilla şehirlerine geniş yer almışlardır.
Ayrıca Kızlarbat, Şahreban, Mendili, Zırbatıya, Bedre Cesam, Kazaniya, Kenan, Mensurıya, Adana köy, Hanekın, Kifri, Karatepe, Hadise, Tuzhurmatu, Altunköprü, Kara naz ve birçok yerlere değilmiştir.
Irak’ta Bayat boyu oymaklarından tanılan, önemli yerlerde çalışan, Türkmen aileleri ön kazanmışlardır, bunlardan Hayat Terzi ailesi, Haydarı, Kene, ailesi, Şehli yoğun bir biçimde Bayatılar Tuzhurmatu ile Karatepe, Kerkük, Hilla, Bağdat ve güneyde görünmektedirler. Bunların yanında birçok bayatılar bu Türkmen bölgelerine dağılmışlardır.
1- Yukarı Alı Saray.
2- Aşağı Alı Saray.
3- Sandıç.
4- Abbul.
5-Küçük Dombalan dere.
6- Büyük Dombalan dere.
7- Yeşil Tepe.
8- Amirli.
9- Bastamlı.
10- Karanaz.
11-Yengice.
12- Çardaklı.
13- Üçtepe.
14- Süleyman Bek.
15- Al Yağmur.
16- Reşidiye.
17- Bir Avcılı.
18- Albu Hasan.
19- Albu Hüseyin.
20- Ruveyzet.
Bayat Aşiretleri
Bastamlı ilçesinde:
1- Allı Ballılar.
2- Kara koyunlar.
3- Mahmutlar.
4- Celevliler.
5- İzzeddinliler.
Karanaz Bayat kollarından olmakla çoğunlukları Musul, Kerkük’e yerleşmişlerdir.
Ve Karanaz adında tanınan bir Türkmen köyü Tuzhurmatu ilçesine bağlıdır.
Bayatlılar ayrıca Biravcılı köyünü kurarak bir bölüm bu köyün halkı İran Azerbaycan’ına göç etmişlerdir.
Dakuk yakınında Lasın köyüne yerleşmişlerdir, bir bölüm Biravcılar Bağdat’ta bulunmaktadırlar, bir bölümü de Keçikıran, Pir Ahmet, Kalacığ’a köyünde bulunmaktadırlar.
Biravcılı de tanınan Türkmen ailelerinden, Kargabegler, Hilavlılar ve İsmailliler.
Biravcılı ye yakın Dombalan Degirmani, Dombalan deresi, Kazım Tepesi, Anaç Ark, Bulker, Hasa darlı, Fars Begli, Abdullu, Alı Musalı, Zenkllu, Kalaylı, Ketilli, Sayaldı, sayatlı, İsmail Bekli, Elbu Abbo, Elbu Necim, Elbu Hüseyin, Elbu Hasan.
Bir bölüm Bayat oymağı, Tuzhurmatu ilçesine bağlı, Amirli böceğinde yaşamaktadırlar bunlardan Bekler, Abuşli, Kâhyalılar, Zerbelli, Keremli, Ayışlı, Bakdıli, Zeynelli.
Muratlı oymağı: büyük Bayat oymağının, bir parçası olarak, Irak’ın her bir yerine dağılmıştır, önceden Kâhyalar olan adları, bugün Tazehurmatu da yaşayan Türkiye Çoruma bağlı, bir Türkmen köyüdür ve Türkiye’nin birkaç şehrine bağlı Muratlı köyü Türkmen olarak, bulunmaktadır.
Muratlı ye bağlı olan oymaklarsa, Kalaylı, Deli Veli, Kuşçular ise Bayat oymaklarının bir kolu olarak tanınmaktadır.
Kuşçular önce Semere şehrinde yaşayarak, günümüzde Tuzhurmatu, Kifri, Karatepe, Yengice, Türkiye, Gaziantep, Diyarbakır, Azerbaycan, Özbekistan da yaşamaktadırlar.
Kuşçular Türkmen davasına yakın olarak, Türkçülüğü savunmaktandılar, aynı zamanda, Kuşçular Çemençal, Sandıç, Büyük Kuşçu, küçük kuşçu köylerinde yaşamaktadırlar. Bir bölüm Kuşçular Musul Türkmen köylerinde kimliklerini kurmaktadırlar.
Tanınan Bayat oymaklarından, Şah seven, (Şah suvar) burada İsmail Safavini kastetmektedir.
Bayat oymaklarından, Bir avcılı ve Kelevent, Pir Ahmet (Ali Nasır- Elbu Halit) Kelevent Tuzhurmatu Kokes köyünde yaşamaktadırlar ve üç kola ayrılırlar Kuşkavan, Albu Haydar, Elbu Can ve bu oymaklara ayrılmaktadır, Ruveyzet, Çayır, Kamber Ağa, Asaflı, Saraylı, İlhanlı, Tataran, ve bir bölüm Azerbaycan, göç ederek Tuzhurmatu ilçesine yerleşmişlerdir.
Ayrıca Saraylı, Telafer ilçesinde büyük bölümü bulunmaktadır, ayni zamanda bir mahalle adıdır.
Bayat, Saraylı çoğunluğu olan, Karatepe görünmektedir, büyük Türkmen yazarı Mustafa Cevat Karatepe saraylı olduğu bellidir.
Gulamlı Derviş Alı Tuzhurmatu ilçesindendir, Salahattin, Tuzhurmatu ve Amirlide yaşayan oymaklardan, Kaliliye, Kertiliye, Kahalar, Zorbekiye bulunmaktadır.
Musul, Neyneva, Telafer de olan aşiret oymaklar ise Amirli, Selamiye köyü, Molla ağabeydin oymağı, El Hasan oymağı Şelal oymağı, Meyase oymağı, El Cebre oymağı, Mehelebiye, Telafer, Karanaz, Tuzhurmatu, Asaf Tuzhurmatu, Besat Telafer köyleri, Karayatağ Musul Hamdaniya Musul, Selamiye, Şenif, Şerihan,(şirin han) Tez Harap, Yarımca, Ebzah, Karakuş, Hamdaniye de hep Bayat oymaklarındandır.
Derzi oymağı: Bayatlı olarak, kuzey orta Kadı köy, Kaziye, Hadba, Endülüs ve Sakafa semtinde yaşamaktadırlar. ayrıca Hamdaniya ilçesine bağlı bu köylerde, Bayat oymaklarının bu kolları bulunmaktadır, Molla ağabeydin, Hasan Oğulları, Elbu İbrahim, Hallu Oğulları, Elbu Hallu, Ayrıca Şebek Türkmen köylerinde yaşamaktadırlar.
Meyase oymağı: Kakaşe, Karayatağ, Selami’ye de bulunmaktadır.
Musul da yaşamak üzere iki kola ayrılmışlardır bunlardan Mustafalar, Ahmetliler.
Bayatlılar: bütük aşiret olarak
Kara Yatak köyünde
Selamiye, Amirli, Şebek ve Arafatlılar bayattılar ayrıca Bayatlılar Musul, Sincar Meydan kolu, Sibane’ye Afgani, Bul tepe, Buhur, Kırmızı Arfi, Elmıstah, Şeh İbrahim, Alhamra, Termi, Kıbık,Tel Gazu, Haraib Cemaş, Cuma, Mal Viran..
Musul da Nebi Yunus, Faysaliye, Mensur, Kabak tepe, Kaziye, Reşidiye, Şerihan, Kara koyunlu, Karayatağ, Selamiye, Yarımca, Kızırahre, Tez Harab, Babnit, Bab Niyet, Arabçiye, Gökçeli, Toprak Ziyaret, Hazne tepe, Keberli, Zehre Hatun, Tercile, Karatepe, Orta Harab Cenci, Şakuli, Seyitler, Bahamze, Şebek gibi köylerde bulunmaktadırlar.
Kotalılar oymağı.
Yasinler: Kara koyunlu köyünde yaşamaktadır.
Şemam Oymağı: Amirli, Reşidiye de, Arafat oymağı Selami’ye, Mavili oymağı Reşidiye, Abdeli, Deveci oymağı Telafer, Musul.
Nakib oymağı: Samera, Türkiye, Kerkük, Erbil, Bağdat
Aferi oymağı: Telafer
Albu devle, al Abuş, al Vahap, Abdullah, al Fahu ve al Türkî Musul Türkmen oymaklarındandır.
Telafer ilçesi ise Musul şehrine bağlı olarak 70 km kuzey batısındadır. Telafer tarih öncesi orta taş devrine dayanarak kuruluşu Türkmenler hicri 8 yüz yıllarında buraya yerleşmişlerdir. 1917 tarihinde ilçe olmuştur, Telafer Türkmenleri İngilizlere karşı 1920 de kaç, kaç ayaklanmada büyük kahramanca savaşmışlardır ve 1918 yılında İngiliz tarafından işgal olmuştur, bu ilçeden başlayan İngilizlere karşı devrim, sonradan güneye ve Irak’ın birçok yerine dağılmıştır.
Telafer uzun yıllardan Türkmen bölgesidir, Selçuklu toprakları miladı 12 yüz yılda Atabey devleti, 13 yüz İlhanlı devleti, 14 yüz yıllarında Celayiri devletine katılmıştır.
(Edmon Kürt Türk 1957) Rezzak İsa Muhtar, ( Muhtar Coğrafiyet el Irak Bağdat 1922).
Tarihçi Abdulrazzak El Hasanı El Irak kadimen, ve Hadisen Bağdat 1982 görüşüne göre, Telafer Türkmenleri, Moğol Taymurlenk, miladı 1639 Sultan Murat askerine katılmıştır.
(Kahtan Abboş, Simon Lodik El Rafidan kitabında)
Telafarli Türkmenler Ak koyunlu, Kara koyunlu oldukları yanında tanınmış bu aşiret oymaklara ayrılmaktadırlar.
Himmetli, İlhanlı beyli İlhanlı, Ali Develi, Nadirli, Babalar(Mavili), Bekler, Çeyizli Ferhatlılar, Saraylılar, Habaylı, Harbo, Demirciler, Kasaplar, Mavili, Birnadarlılar, Mavili Alay Beyli, Acemli, Şehvani (El-Muhallebiye Bucağı) Allah Verdi,
Ayvazlı, El- Beyan, Bezeli, Seyitler, Çelebi, Çolak, Zelha, Gergeri, Naccar, Himmetli, Efendi, Hanlılar, Kara koyunlu, Hafız Evi, Selbi, Kurutlu, kabaklı, Acanlı, Caferli Deccali, Gasanlı, Hamoli, Cedu, Cafer, Bakkal, Hebişli, Babalı, Cerrah, Faris, İlikli, Varkalı, Baba, Kenne, Al Halef, Alzzo ve kasaplara ayrılır Zülfikar, Şeyh Selbi, Ciri Ayaşil. Değirmenci,
Ayrica Telafer, Afgani Musul bu Türkmen aşiretleri tanınmaktadırlar.
Bunlardan Aba Altın, Uzeyır, Al Şerva, Al Sultan, Halay Bey, Al Amurac, Hamule, Halay Bey, Musullu, Al Süleyman, Çolak, Zeynelabdin, El Hiniş, Abdullah, Zelha, Azmi, Zellu.
Çelebi oymağı, Çolak oymağı.
Mavalı oymağının, bir kolu olarak, Kara koyunlu, Muhallebiye, Reşidiyede bulunmaktadır 1411- 1470 yıllarında hüküm sürmüşlerdir, Kara koyunlu devletini kurmuşlardır.
Muhammed Yunus Abdullah El Seyit Vahap El Saiğ’ın Tarih El Musul kitabına göre, Musul. Reşidiye, Selami’ye Telaferin çoğunluğu Kara koyunludur ayrıca kara koyunlu Kubbe, Kazıya, Şirin han köyünde bulunmaktadır.
Kaplan oymağı: Bağdat Telafer Türkiye, Suriye.
Kasaplar: Afgani Şeh İbrahim.
Neftçi oymağı Kerkük, Mendili, Hanekın.
Alay Beyi Muhallebiye, Telafer.
Ferhatlar: Telafer ve bu kollara ayrılır Yunuslu, Hasanlı, Ferhatlı, Vahaplı, Yasinli, Yetimli, Bekirli, Asili, Berkli, Hudoli,
Çobanlı oymağı Türkiye,
Kerkük, Telafer.
Ali han beyi oymağı: Telafer
Diyarbakır, Kahramanmaraş, Bağdat,
Al Şiş oymağı: Telafer, Bağdat, Musul.
Davutlu oymağı: Telafer, Tataristan, Tuzhurmatu.
Beygat: El Fars, El Hamdan, Musul, Kerkük,
Ahmetli, Davudiye Süleyman iye,
Himmetli oymağı: Telafer, Hasan Köy.
Hayiş, İlyas, Abbaş, Azsam, Şeze, Acem, Şeru, Telafer oymakları
Bayraktar oymağı:
Kerkük, Bağdat, Musul, Türkiye
Zikar, Orta Fırat, Basra, Korna. Telafer ve Beni Malik bayraktar Türkmen oymağındandır.
Mavililer oymağı :Mavili Şii Bektaşi dır Musul,
Selami’ye, Anbar, Hadise Telafer de bulunmaktadır.
Kaplan, Kareliler oymağından bir koldur.
Sârili, Saruli oymağı: Musul, Türkiye, Erbil Selami’ye, Anbar, Hadise.
Kaplan, Karalılar oymağı: Anbar, Telafer, Musul, Selami’ye.
Sâriliye oymağı: El-Güveyr bucağı yukarı Zab, Musul, Erbil
Tel leben, Bisatlı, Kibirli ve Harabe Sultan buna dair tarihçi Abbas El Azzavi sarılının bir Türkmen oymağını Aşair El Irak kitabında göstermektedir.
14 yüz yılında Şehrezur, Erbil hüküm sürmüştür.
Türkmen Sârili oymağı: Derbent, Sârili, Verdek, Tel El Leben,
Karakuş, Hamdaniya, Safiye, Matrat, Sârili, Fethava, Kelek Yasin Ağa, Zenkllu, Tel Hait, Kenz Han, Telhamit, Haraba Sultan, Zehra Hatun. Ayrıca Sarılı bugün Türkmen Kakaiyeden bir grup sayılarak Kara koyunlu oymağının kollarındandır.
Dedeler: Kakaiye Erbil, Musul, Hanekın ve Kerkük’ün bir köyüdür Ak Koyunluya bağlıdır (Tufan Gündüz Anadolu Aşiretleri Ankara 1970 ve Mevsuat El Aşair El Irak’ı ye ).
Çoğunluk bir bölüm Türkmen oymakları Azerbaycan, Hazardan gelmişlerdir.
Bender oymağı : (Bender Ali, Azerbaycan, Şeh İsmail Safavi ).
Çayır oymağı: Irak – Azerbaycan, Tuzhurmatu, Şeyh Çayır Kanber bağlıdırlar.
Kara Ulus oymağı: Hamrin dağı Mendili, Hanekın, Kerkük, Telafer, Musul, Türkiye’nin birçok yerlerinde Neftçi Kara Ulustan bir parçadır Tatar Moğol’durlar, Kara Ulustan ayrılan kollarsa Cermo, Silel, Havasiye, Yetkoker, Kıbrat, Abbas ve Azzavi.
Asaflı oymağı: büyük Bayatlı aşiretidir Azerbaycan, Tuzhurmatu, Süleyman bek, Erbil.
Musevi oymağı: Tuzhurmatu, Telafer Bağdat, kolları Seyitler Rıza, Seyit Nazım, Muhammed,
Seyit Hasan oymağıdır.
Defe oymağı: Tuzhurmatu ilçesinde yaşarlar kolları ise Közle diye tanınarak Hilla ve Kufe de bulunmaktadırlar.
Vandavi, Vandayı oymağı: Kifri, Diyala, Hodeli diye tanınarak Türkiye’den buraya yerleşmişlerdir.
Gulamlılar oymağı: Tuzhurmatu, Hanekın, İran.
İlhanlılar
oymağı: Erbil, Tuzhurmatu, Telafer, Türkiye.
Şınavlılar oymağı: Tuzhurmatu, Tazehurmatu.
Kulaksızlar oymağı: Tazehurmatu.
Maruflar oymağı: Tuzhurmatu.
Köremusalılaroymağı: Tuzhurmatu.
Görem oymağı: Tuzhurmatu.
Demirciler oymağı: Tuzhurmatu, Tazehurmatu, Kerkük, Erbil, Dakuk, Türkiye.
Ağalar oymağı: Tuzhurmatu, Bağdat, Altınköprü, Azerbaycan.
El Celili oymağı: Dakuk, Musul, Bağdat.
Kahya oymağı: Musul, Kerkük, Dakuk, Tuzhurmatu, Tisin, Kahya İlhanlı ve Demirci koluna ayrılmaktadır.
İlhanlı oymağı: 656 hicri Irak’ta hüküm sürmüşlerdir.
Efendi ailesi: Bağdat, Karatepe, Kerkük, Musul, Erbil.
Şeyhler oymağı: Dakuk, Kerkük, Bağdat’ta Şehli söylenmektedir ve bu kollara ayrılmaktadır.
Baba Hasan oymağı
Şeyh Sofi oymağı
Şeyh Ahmet oymağı
Şeyh Mahmut oymağı.
Karakol oymağı: Kara ğol 1258 miladi Irak Bağdat’ta yerleşmişlerdir, Vasit, Kut, Aziziye ilçesi EL Mahmudiye, El Rufai, Zikar vilayeti, El Nasır böceği, El Kasır, El Aziziye, El Yusufiye, Abu garip, El Diyuni, Karmet Ali, El Havice, Divaniye, ayrıca bugün Kerkük’te yaşamaktadırlar, Bayat oymağından sonra ikinci büyük Türkmen oymağı sayılmaktadırlar.
Tartan oymağı: 656 Irak’a yerleşmişlerdir, Hamrin El Uzaym Koke Can Aşağı Ali Saray, Kara tepe, Ayın Leyla ve Telafer, Bağdat’ta yaşamaktadırlar. Ve Tatran adında bir mahalle ve bir Cami bulunmaktadır.
Ayrıca Tatran bu kollara ayrılmaktadır.
Albu Yunus: Uzaym bucağı Gökcan köyünde yaşıyorlar.
Hotliye oymağı: Uzaym bucağı Ayn Leyla köyünde yerleşmişlerdir.
Elbu Yasin oymağı: Karatepe, Dakuk.
El Umeyşat oymağı: Karatepe Aşağı Ali Saray köyündedirler.
El Beygat ( Beyler) oymağı: Karatepe Aşağı Ali Saray köyünde, Tikrit Selahattin şehri yaşıyorlar.
Çoban oymağı: Beylik kuran Türkmen oymağı olarak, Bartılla, Başika, Hazne tepe, Kibirli, Küçük Bende, Büyük Bende ve Karatepe, bir bölüm kolları Neyneva, Musul Dicle ırmağı yakasına yerleşmişlerdir, ayrıca Harabe, büyük Dokun, Konzed köyleri ile Kerkük, Türkiye, Azerbaycan yaşamaktadırlar.
Salihı oymağı:
Kerkük, Musul, Türkiye,
Selahattin, Erbil, Diyala, Süleymaniye, Kızlarbat, Kifri, Salih bey köyü Suriye de büyük Türkmen oymağı olarak yerleşmişlerdir.
Haseki oymağı:
Tuzhurmatu, Kerkük, Türkiye, Suriye yaşayarak, şu kollara ayrılmışlardır.
Ahmetli
Abboş
Ustalar
Beyler
Bacalan oymağı:
Bac, vergi alan demektir Musul, Ömer Kan, Toprak Ziyaret, Tel Yakup, Bişbita ile bu kollara ayrılmaktadırlar.
Kazanlı, Dar hurma, Cevar Kelav, Hazravend, Heyvanlı, Hacılar
( kır kaleye bağlı ilçe adı ) Şirevend, Kalavun, Karıbe, Van, Bacalan ile Şebek dilleri Türkçe olarak hiçbir ayrım aralarında yoktur.
Cizani oymağı: Kut, Vasit, Aziziye, Bedre Cesam.
Ağa oymağı: Altunköprü, Kut, Vasit, Bedre Cesam, İran, Türkiye, Azerbaycan, Tuzhurmatu.
Halidi oymağı: Kut, Vasit, Kerkük, Aziziye, Yahyava, Bağdat.
Türk Yezidiye:
Sincar, Telafer.
Tokmaklı, Ocuşlu oymağı:
Türk alan köyü, Musul, Yengice, Kerkük’e bağlı köyler.
Türkmen Şebek oymakları:
50 köyden fazla olarak 90 bine nüfusları bulunarak 447 yılında Irak’a yerleşmişlerdir, bugün Musul köylerinde Iran, Türkiye’de Kızıl başlarla tanınmıştır.
Şebekler çoğunluk bu Türkmen köylerde yaşamaktadır.
Abbasi’ye, Arpacı, Ali Bek, Babı Niyet, Basahre, Başika, Bavize,
Bazvaya, Tadın Baybuğ, Besan, Bılavat, Besteli, Cinci, Celevhan, Dervişler, Fazıliye, Gökçeli, Arap Sultan, Hazne Bent, Hazne Tepe, Karaşor, Hızır İlyas, Karatepe Şebek, Karakoyun, Kazı Köy, Karayatağ, Kehriz, Kibarlı, Tilyare, Kör Gariban, Tercile, Minare Şebek, Tez Harab, Topzava, Meşrefe, Toprak Ziyaret, Yarımca, Ömer Kan, Ömer Kapçı, Yengi Bisatlı, Seyitler, Selamiye, Şemsiyat, Şirin Han, Yunus Peygamber, Şeyh Emir, Zehra Hatun.
Birçok bölüm Türkmen Şebekler Bacuvan(Bacvan) Bac – Alan köylerinde dilleri Türkçe olarak yaşamaktadırlar. Bunlardan Topzava Şebek, Karaşor, Tercile, Bir Hillan, Ciryohan, Telamud, Bilvat Kehriz, Orta Harab, Cedide Bisatlı, Tel Akub, Yarımca, Ömer Kan, Allık, Cinci, Tilyare.
Türkmen Şebekler ayrıca, bu köylerde bulunmaktadırlar.
Arapçı, Selamiye, Çökçeli, Yarımca, Kara Yatağ, Büyük Bende, Ömer kaycı, Zehra Hatun, Cinci, Küçük Bende, Kaziye, Karakoyunlu, Ulya, Büyük Bisatlı, Küçük Bisatlı, Tahrava, Baybuğ, Orta Harab, Şerihan, Yabnit, Hızır Köy, Abbasiye.
Şebekler Saddam döneminde Herir, Şaklava, Bezyan kamplarında yerleşmişlerdir.
Türkmen boyları oymakları büyük ırkları içine alarak 24 boya dağılmaktadırlar bunlardan biri Alevi, ve Kürtlerdir
Irak’ta bir bölüm Türkmen Aile, Boylarının, Aşiret oymaklarının adları yoğunluğu ve dağıtımı:
1- Accanalı: Telafer
2- Acem Evi: Altunköprü, Tisin, Kerkük, İran
3-Acemler: Kerkük, Telafer, Kifri.
4- Acemli: Telafer, Altunköprü
5- Afgani: Beşir, Efğini köyü Kerkük, Afganistan Türkmenleri
6- Ağa, Ağalar: Altunköprü, Tuzhurmatu, Kerkük, Tazehurmatu, Kifri. Erbil, Hanekın, Tebriz, Azerbaycan, Kut, Vasit, Bedre Cesam, Colan
7- Ağalar Evi: Tisin, Kerkük, Altunköprü, Erbil, Telafer.
8- Ağvan Evi: Tisin, Kerkük, Şemsiyat, Musul.
9-Aksu: Tuzhurmatu, Türkiye
10- Alemdar: Kerkük, Mısır, Bağdat, Telafer, Süleymaniye, Selamiye, Şenif.
11-İlhan beyi: Diyarbakır, Kahramanmaraş, Telafer.
12- Ali dolu: Telafer.
13- Ali Besli: Yengice, Kasadarlı.
14- Harbo: Musul.
15- Allah Verdi: Kerkük, Telafer, Erbil, Türkiye, Azerbaycan.
16- Allah Evi: Beşir.
17- Allah Evli: Kerkük, Beşir, Telafer.
18- Allı Ballı: Bastamlı, Kerkük, Kasadarlı.
19- Avcı, Avcılar: Kerkük, Erbil, Bağdat, Çardaklı, Altunköprü, Yengice. Türkiye.
20- İvazlı, Eyvaz: Erbil, Türkiye, Azerbaycan, Telafer.
21- Altuncu: Bağdat, Erbil, Kerkük Musul.
22- Helvacı: Kerkük, Erbil. Musul
23- Alvaçı: Kerkük, Bağdat, Diyala, Musul, Erbil.
24- Amirli: Tuzhurmatu, Kümbetler, Kerkük, Türkiye Emir dağı, Amirli köyü.
25-Ara bağlar: Kerkük.
26- Arafat Evi: Selamiye, Filistin, Colan, Musul,
27- Arsalan: Kerkük, Türkalan. Cinin, Filistin
28- Aslanılar: Kasadarlı köyü.
29-Aslan Evi: Kerkük, Tuzhurmatu.
30- Aslan, Aslana: Altunköprü.
31- Asrı: Kerkük.
32-Asaf evi: Yarımca, Musul, Tuzhurmatu.
34- Asaflı, Asaf: Erbil, Kerkük, Tuzhurmatu. Suriye, Colan, Lübnan Türkmenleri.
35- Aşurlu: Tisin, Yengice, Tuzhurmatu.
36- Atar: Altunköprü, Kerkük.
37-Basas: Baş oğullar, Musul, Telafer.
38-Kuşçu: Kuşçu köyü, Kerkük.
39- Albu Gammaz: Tuzhurmatu köyü.
40- İlancıya: Tuzhurmatu ilçesine bağlı Türkmen köyü.
41- Dere Gezenli: Tazehurmatu, Kerkük, Vasit Aziziye.
42- Derzi başı, Terzi başı: Kerkük, Erbil, Bağdat, Musul.
43- Derziler: Kerkük, Erbil. Bağdat, Musul.
44- Terziler: Yengice, Tuzhurmatu.
45-Dilber: İran Tebriz, Altunköprü, Azerbaycan.
46- Dizdar: Kerkük.
47- Doğramacı: Erbil, Kerkük, Türkiye.
48-Dağarlı: Biravcılı, Yengice, Tuzhurmatu.
49- Dubalar: Amirli, Tuzhurmatu, Kerkük.
50- Davar Abahanlar: Telafer, Türkiye.
51- Davara Bakanlar: Telafer, Kara Naz.
52- Ekmekçi: Kerkük, Erbil, Altunköprü, Bağdat, Musul.
53-Azizler: Aziziye, Vasit, Altunköprü.
54- Fena devindiler: Karatepe, Kifri, Karanaz, Kerkük.
55- Felek Evi: Telafer.
56- Kerebet: Altunköprü, Kerkük Kale Hıristiyanları Türkmenler.
57- Gedik: Kerkük, Türkiye.
58-Kilci: Kerkük.
59-Gülhan: Kerkük, Altunköprü.
60- Gülşan Evi: Tisin.
61-Günyacı: Kerkük, Erbil. Bağdat.
62-Kenne: Telafer.
63- Güdeli: Telafer, Karatepe, Kifri
64- Gulamlı: Tuzhurmatu.
65- Hacı Adham: Kızlarbat, Hanekın.
66- Hac Hayavı: Altunköprü.
67- Hacuralı: Telafer.
68- Gafar: Erbil, Kerkük.
69- Hamamcı: Erbil, Kerkük, Altunköprü, Tuzhurmatu.
70- Han Ağası: Kerkük.
71- Hancı: Kerkük, Erbil.
72- Hanımlı: Telafer.
73- Habendelı: Tuzhurmatu.
74- Hasan Zada: Kerkük.
75- Han Zad: Altunköprü.
76- Hayatlı: Tuzhurmatu.
77- Hayatlar: Erbil.
78- Hayu: Telafer.
79-Hacu Evi: Telafer.
80- Helvacı: Kerkük, Erbil.
81- Hencerçı: Kerkük, Erbil, Bağdat, Musul
82- Hesne, Hüsne, Evi: Tisin, Kerkük.
83- Hıdır Evi: Musul,
Telafer, Şirin han
84-Himmet, Himmetli: Telafer.
85- Hindiler: Kerkük Türkmen Kale Hıristiyan Türkmenler
86- Babalar: (Mavulu) Telafer, Tisin, Kerkük.
87- Bacalan: Süleymaniye, Şebek Köyleri, Tuzhurmatu Türkiye.
88- Bakkal: Altunköprü, Erbil. Türkiye. Azerbaycan.
89- Balıkçı: Altunköprü, Türkiye.
90- Bal Yemez: Altunköprü, Kerkük, Türkiye, Azerbaycan.
91- Başı Beyaz: Kerkük.
92-Başı Kesük: Tuzhurmatu.
93- Bayat Evi: Bayat köyleri, Şenif, Kara Yatağ ayrıca Irak’ın tüm yerinde Bayat oymakları bulunmaktadır.
94- Abası: Şirin Han, Yarımca, Zaho ve tüm Musul Köylerinde bulunmaktadır.
95-Bayraktar: Altunköprü, Kerkük, Tuzhurmatu, Bağdat, Musul, Türkiye, Urdun, Mısır
96- Bazvay, Bazvan Evi: Şirin Han, Musul.
97- Bekler: Altunköprü, Kerkük, Erbil, Tuzhurmatu, Telafer, Çardağlı, Yaycı.
98- Behluller, Behlul: Altunköprü.
99- Bektaşiler: Türkiye, Tazehurmatu, Musul, Telafer, Tuzhurmatu, Şebekler.
100- Bellevler, Kelav: Tuzhurmatu.
101- Bendeler: Kerkük, Tuzhurmatu, Altunköprü.
102- Benna: Erbil, Kerkük.
103-Bederlı: Tuzhurmatu.
104- Berber: Kerkük, Erbil, Tuzhurmatu, Bağdat, Türkiye, Musul.
105- Berberli: Yengice.
106- Bezirgân: Kerkük, Erbil, Altunköprü, Kifri, Bağdat.
107- Bezzaz: Erbil.
108- Bezeli: Erbil.
109- Birader: Kerkük.
110- Bir Avcı: Şah Seven, Yengice.
111- Boyacı, Boyacı: Tazehurmatu, Kerkük.
112- Bülbüller: Kümbetler, Kerkük.
113- Cambaz: Kerkük, Erbil.
114- Caberi: Kerkük, Süleymaniye, Ağcalar köyü.
115- Cebelli: Telafer.
116-Cici Evi: Şirin Han, Musul.
117- Cercis Evi: Musul. Yunus Peygamber
118- Cedu: Musul. Kerkük.
119- Celali: Kerkük.
120- Celbeci: Kerkük.
121- Celevli: Bastamlı.
122- Cemşit Evi: Karakoyunlu, Musul.
123- Cömert: Kerkük.
124-Gülhanci, Göl hancı: Kerkük, Erbil.
125-Gülheler: Türkalan, Kerkük, Erbil.
126- Çadırcı: Bağdat, Kerkük, Türkiye
127- Çadırcı Evi: Musul, Kerkük.
128- Çakmakçı: Bağdat, Erbil, Musul, Kerkük.
129- Çamurcu: Kerkük, Yayçi köyü.
130- Çamurcular: Yaycı köyü, Kerkük.
131- Çavuşlu, Çavuşlar: Erbil, Türkalan, Yaycı, Türkiye.
132- Çayırlı: Tuzhurmatu.
133- Şaşanlar: Kerkük, Erbil
134- Çaçanlar: Havice, Kerkük, Bağdat, Çaçanistan.
135- Çelebi, Çelebiler.
136- Erbil, Kerkük, Hanekın, Kifri, Bağdat, Musul, Telafer. Samera.
137- Canbaz: Kerkük, Erbil, Altunköprü.
138- Cibişli: Telafer.
139- Çinici: Kerkük, Erbil.
140- Çok Bilenler: Kerkük, Altunköprü.
141- Çolak, Çolaklı: Telafer.
142- Çömeler: Tuzhurmatu.
143- Çuhacı: Kerkük, Erbil, Tuzhurmatu.
144- Davutlu, Davuda: Kerkük, Süleymaniye. Telafer.
145-Davulcu: Karatepe, Kifri, Kerkük, Erbil, Türkiye.
146: Dabağ: Kerkük, Kifri, Erbil.
147- Dede, Dedeler: Kifri, Kerkük, Kakai köyü, Altunköprü de ise babaya söylenir.
148: Dedeler Evi: Kifri.
149- Defalar: Tuzhurmatu.
150- Değirmenci: Kerkük, Ömer Mandan, Tuzhurmatu, Yarımca.
151- Deli Batu: Türkmen Kale Hıristiyan, Kerkük, Musul.
152- Demirci: Dakuk, Tuzhurmatu, Tazehurmatu, Erbil, Kerkük.
153- Demirel: Altunköprü, Kerkük, Türkiye.
154- Denden: Tazehurmatu, Kerkük, Kifri.
155-Heyvetlı: Tefler.
156- Hurmatlu: Tuzhurmatu, Tezahurmatu
157- Hürmüzlü: Türkalan. Kerkük, Beci,
158- Hüsin Ağalar: Beşir. Kerkük.
159- Hüskeli: Suriye, Tazehurmatu.
160- Hoş Haberli: Telafer.
161- Iraklı: Kerkük.
162- İbitli: Telafer.
163- İbrahimli: Karatepe, Kifri.
164- Efendi Zadeler: Yengice.
165- Efendi: Bağdat, Karatepe, Kerkük, Erbil, Musul, Türkiye
166- İlhanlı: Erbil, Telafer, Dakuk, Tuzhurmatui Türkiye
167- İskenderli: Telafer.
168- İzzettinli: Bastamlı, Tuzhurmatu.
169- Kabak Evi: Telafer.
170- Kâhyalar: Emirli, Dakuk, Tuzhurmatu, Tisin
171- Kakai: Kerkük, Tuzhurmatu.
172- Kaleli, Kaleyi: Kerkük, Erbil, Telafer.
173- Kalaylı: Emirli, Tuzhurmatu.
174- Kalıpçı: Erbil.
175- Kalıkçı: Erbil.
176- Kapkapçı: Erbil, Kerkük
177- Kaplan Evi: Şirin Han, Musul, Telafer.
178- Kara Başlı: Telafer.
179- Kara Killi: Tuzhurmatu.
180- Karakoyunlu: Bastamlı, Kaziye köyü, Musul, Telafer. Bağdat, Türkiye, İran, Suriye
181- Karanaz: Tuzhurmatu, Karanaz köyü.
182- Kara Sakallı: Kızlarbat, Kerkük.
183- Kara Visler: Kızlarbat.
184- Kar Yağdı: Hanekın, Tazehurmatu.
185- Kasaplar: Erbil, Kerkük.
186- Kasaplı: Kifri, Tuzhurmatu, Şenif.
187- Kaşı Beyaz: Kerkük. Telafer.
188- Katırcı evi: Kerkük, Musul, Bağdat, Türkiye
189- Katmacı: Musul, Kerkük, Bağdat.
190- Kattan: Kerkük, Bağdat.
191- Kayacı: Kerkük, Erbil, Musul.
192- Kaya evi: Kerkük, Kasadarlı, Tuzhurmatu
193- Kayserili: Tuzhurmatu, Bağdat, Türkiye.
194- Kaytavan: Kerkük.
195- Kazancı evi: Musul, Tuzhurmatu.
196-Köprülü Zade: Altunköprü, Türkiye
197- Kazılar: Tuzhurmatu, Kerkük, Musul.
198- Kazı oğlu: Kerkük, Tuzhurmatu, Süleymaniye.
199-Kebapçı: Kerkük, Erbil, Bağdat, Musul.
200- Kopancı: Bağdat.
201- Keçeci: Bağdat, Musul, Kerkük.
202- Kâhyalar evi: Kerkük, Tuzhurmatu, Tisin, Tazehurmatu.
203- Keheler evi: Tisin.
204-Keleş evi: Altunköprü, Telafer, Kahraman Maraş Türkiye.
205- Kalevi: Telafer.
206- Kamil Zada: Kerkük, Bağdat.
207- Keneler: Süleyman Bek, Muratlı.
208- Kenneli: Tefaler.
209- Keremli: Emirli köyü, Tuzhurmatu, Erbil.
210- Kervancı: Kifri, Tuzhurmatu, Altunköprü, Kerkük, Eski Bağdat.
211- Keteni: Dohuk, Zaho, Musul,
212- Kıfılçı: Kerkük, Bağdat.
213- Kilitçi: Kerkük.
214- Kılcı: Kerkük.
215- Kılıçlı: Kerkük.
216- Kırdar: Bağdat, Kerkük, Türkiye.
217- Kocalı: Telafer.
218- Kocabaşı: Erbil
219- Kocava: Kerkük.
220- Koçak: Kerkük, Türkiye.
221- Koçlu: Erbil, Altunköprü, Erzurum.
222- Korkmazlar: Beşir, Kerkük, Kifri.
223- Gühalar: Kerkük, Erbil.
224- Kürk asımlar: Kümbetler.
225- Gör Musalı: Tazehurmatu.
226- Köylüler: Ömer Mandan, Kifri.
227- Kulaksızlar: Tuzhurmatu.
228- Kortlu, Kurut evi: Telafer.
229- Kuşçu: Tuzhurmatu, Yengice, Kifri, Süleyman bek, Muratlı.
230- Kutalar: Kümbetler, Kerkük.
231- Küçük Molla Efendiler: Erbil.
232- Küreci: Erbil
233- Küzeci: Kerkük, Erbil.
234- Maaşlar evi: Hasadalı, Tuzhurmatu.
235- Madenci: Kerkük, Erbil.
236- Mahmutlu: Kerkük.
237- Meskûtlu: Bastamlı, Tuzhurmatu.
238- Malı evi, Malılar: Beşir, Kerkük, İran
239- Marağalı: Beşir, Kerkük, İran.
240- Mardinli evi: Musul, Türkiye, Bağdat.
241-Maruf oğlu: Tuzhurmatu.
242- Matıklı: Yengice, Tuzhurmatu.
243- Mavulu, Mavulular: Telafer.
244- Mayaş, Mayas: Kerkük.
245- Mazanlar: Tuzhurmatu.
246- Mevlütlü: Tazehurmatu, Kerkük.
247- Mille Molla Evi: Telafer.
248- Miraçlı, Maraşlı: Telafer, Türkiye.
249- Muslavi, Musullu: Kerkük, Musul.
250- Molla Abıtlar: Selamiye, Musul, Altunköprü
251- Muhtar Evi: Tuzhurmatu, Kerkük.
252- Muratlı, Muratlu: Tazehurmatu, Tuzhurmatu, Çorum, Kırşehir Türkiye.
253- Musalı: Tuzhurmatu.
254- Matabci, Mütafçi: Kerkük.
255- Müderris: Kerkük, Erbil, Bağdat.
256- Müfti, Müftü: Erbil, Kerkük, Bağdat, Kifri.
257- Neilçi, Neilbent, Nalbant: Kerkük, Dakuk.
258- Naccar: Erbil, Kerkük, Yengice.
259- Nadarlı: Telafer.
260- Nazarlı: Telafer.
261- Nohutçu: Kerkük, Altunköprü, Erbil.
262- Nakib: Kerkük, Erbil, Samera.
263- Nakışlandı: Erbil, Kerkük, Süleymaniye, Türkiye.
264- Naip: Kerkük, Erbil.
265- Nakkaş: Kerkük, Erbil.
266- Nalbantlı: Erbil, Kerkük.
267- Neftçi: Kerkük. Mendili, Hanekın.
268- Nine Han: Hanekın.
269- Neveçı: Kerkük.
270- Ocağ Evi: Eski Tisin, Kerkük, Telafer.
271- Uçuşlu: Çardaklı, Türkalan, Karanaz.
272- Uduşlu: Sarı Tepe, Türkalan, Tokmaklı, Yaycı köyleri,
273- Ohucu, Okuyucu: Kerkük.
274- Oruç: Altunköprü, Musul
275- Ortakçı: Kerkük, Erbil, Bağdat, Musul.
276- Palancı: Kerkük, Bağdat.
277- Pamukçu: Kerkük, Erbil, Musul, Türkiye.
278- Pasavancı, Basvan: Kerkük
279- Paşa oğlu: Kerkük, Türkiye.
280-Paşalar: Türkiye, Erbil, Kerkük, Altunköprü.
281-Peygamberli: Telafer, Yunus Peygamber Musul, Kerkük
281- Peri, periler: Kerkük.
282- Bir Nadanlı: Telafer.
283- Bir Nazdarlı: Telafer.
284- Bir Nazdar: Tefler.
285- Recepli: Telafer.
286- Razıkili: Kifri.
287- Saatçi: Kerkük, Erbil, Musul, Bağdat.
288- Sabuncular Evi: Musul, Kerkük, Bağdat.
289- Sabuncu: Kerkük, Musul, Bağdat.
290- Saçı Uzun: Kerkük, Tuzhurmatu.
291- Sadullah Bekler: Hanekın.
292- Safavi: Dakuk.
293- Sakallı: Tuzhurmatu, Kerkük. Türkiye.
294- Sakı: Kerkük, Erbil.
295- Sakallar: Telafer, Tazehurmatu.
296- Salih Evi: Kerkük.
297- Salim Evi: Yarımca, Musul.
298- Samancı: Kerkük, Erbil.
299- Samancı Kızı: Erbil.
300- Saraylı: Karatepe, Kifri, Tuzhurmatu. Telafer.
301- Sarı Kâhya: Kerkük, Yaycı.
302- Sarılı: Musul, Şebek ve köyleri, Musul.
303- Hıdır İlyas: Şebek ve köyleri, Musul.
304- Verdek: Musul, Şebek.
305- Saraç: Kerkük, Erbil, Bağdat
306- Saraçhane: Musul, Türkiye, Bağdat
307- Seraf: Kerkük, Erbil.
308- Sevaf: Kümbetler, Kerkük.
309- Seviler, Siviler: Kerkük, Kara Yatak, Musul, Şirin Han, Kifri.
310- Sekineler, Sekneler: Tefaler, Kifri, Tuzhurmatu, Kifri.
311- Seminli: Süleyman Bek, Kifri.
312- Serhalı, Serhatlı: Muratlı köyü, Tuzhurmatu, Telafer.
313- Sevimli: Kerkük, Türkiye.
314- Seyit Evi: Tisin, Telafer
315- Sığırlılar: Kümbetler.
316- Sılav: Kerkük.
317- Sincana: Altunköprü, Türkiye.
318- Siyan: Altunköprü.
319- Sofyalı: Yengice köyü
320- Sofular: Tuzhurmatu.
321- Soranı: Kerkük.
322- Solulu: Telafer.
323- Sözlü: Kerkük, Türkiye Adana
324- Sürücü: Dakuk.
325- Şah Benderli: Hanekın, Tuzhurmatu.
326- Şah Kolu Evi: Selamiye, Kara Yatak.
327- Şah Kollu: Musul, Kara Yatak, Selamiye.
328- Samnas: Kerkük.
329- Serhoş: Altunköprü.
330- Şebek: Şebekler bu Türkmen bir bölüm Musul köylerine dağılmaktadırlar bunlardan Abbasi’ye, El Bek, Arpacı, Babı Niyet, Basa Hara, Baaşıka, Bavuza, Bedene, Bılavat, Besan, Bisatlı, Çile, Han, Cinci, Dereviş, Dervişler, Gökçeli: Haraba Sultan, Hazne Bet, Hıdır İlyas, Karakoyunlu, Kara Şur, Kara Tepe, Şebek, Kara yatağ, Kaziye, Kibritli, Kehriz, Koferi, Şebek minaresi, Tercil, Tez Harab, Topzava, Yarımca, Yenci Bisatlı, Yunus Peygamber, Zehra Hatun.
331- Ömer Kayacı: Selamiye.
332- Şemsiyat: Şirin Han.
333- Şeh Emir: Kırın Türkiye, İran 334- Şehalar, Şiha: Altunköprü.
335- Şekerci: Kerkük, Erbil.
336- Şerbetçi: Erbil, Kerkük, Bağdat
337- Şehler: Antalavi köyü, Musul, Bağdat. Telafer, Dakuk.
338- Şehler Evi: Telafer, Tisin, Kerkük.
339- Şehler Zada: Kerkük, Beşir.
340- Şinevler: Tuzhurmatu.
341- Şişçi: Kerkük
342- Şitü, Şitev Evi: Karakoyunlu köyü, Kara Yatak, Musul, Şirin Han köyü
343- Şürbecı: Altunköprü
344- Şühürtlü: Emirli, Tuzhurmatu.
345- Tahsildar: Kerkük, Türkiye, Musul.
346- Taptiğ Evi: Kerkük, Tisin.
347- Topluk Evi: Kerkük.
348- Tatarlar, Tatlar: Karatepe, Kifri.
349- Tataran: Kerkük, Tataran köyü.
350- Tavuklu: Tavuk, Dakuk köyü, Kerkük
351- Tellek: Kerkük.
352- Tenekeci: Kerkük.
353- Tercili: Tercil Köyü.
354- Terzi Başı: Kerkük, Bağdat, Türkiye, Musul.
355- Tezekli: Bastamlı, Tuzhurmatu.
356- Tikritli: Kerkük, Selahattin şehri, Tikrit Türkmenleri
357- Tokatlı: Kerkük, Bağdat, Türkiye.
358-Tükmeçi: Kerkük, Mısır.
359- Turşucu: Kerkük, Erbil, Türkiye.
360- Türkmen Evi: Tisin, Kerkük, Türkiye.
361- Tütüncü: Kerkük, Erbil.
362- Ustalı: Tazehurmatu, Kerkük.
363- Özü, Yüzü Gülmez: Kerkük.
364- Vaiz: Kerkük.
365- Vindavi, Vindayi, Vendi: Kifri, Hanekın, Kerkük.
366- Vafi, Vafiler: Telafer.
367- Yağublu: Telafer.
368- Yahyalı: Kerkük, Yahyava köyü.
369- Yakubi: Kerkük, Türkiye.
370- Yaver: Kerkük, Altunköprü.
371- Yemenci: Kerkük, Erbil, Musul, Bağdat.
372- Yeminci: Kerkük.
373- Yoğurtçu: Kerkük, Musul, Erbil, Bağdat.
374- Yorğançı: Kerkük.
375- Yüncü: Kerkük.
376- Zava: Kerkük, Altunköprü.
377- Zobular: Yaycı, Kerkük.
378- Zorbalar: Kerkük.
379- Zurnacı: Tuzhurmatu, Kerkük.
380- Zülfü Evi: Bastamlı, Hanekın.
381- Duşab, Pekmez: Altunköprü.
382- Şehvani: Telafer.
383- Zülfakkar: Tisin, Tazehurmatu.
384- Çayırlı: Tuzhurmatu.
385- Bent Ali: Tuzhurmatu, Tazehurmatu.
386- Hilli, Hilili, Halili: Hilla, Babil şehri, Yahyava köyü
387- Şah Seven: Bastamlı, Tuzhurmatu.
388- Delava, Deli Vali: Diyala şehri, Karahan.
389- Gül Banı: Telafer ilçesi, Tuzhurmatu.
390- Dakra: Musul, Telafer.
391- Bir Nazar: Telafer.
392- İlhanılar: Musul, Telafer.
393-saraylıya: Saray köyü, Telafer, Türkiye.
394- Haltan: Tuzhurmatu ilçesi
395- Haşnalı: Bastamlı köyü
396- Sefük, Süfük: Telafer.
397- Çiçen, Şişan, Çaçan: Kerkük, Havice, Çeçenistan.
398- İhtiyarlı: Yengice, Tuzhurmatu.
399- Harmanlı, Hurmatlu: Telafer, Beşir.
400- Maktalı, Mutkalı: Telafer.
401- Dere gezenler: Kerkük, Tazehurmatu.
402- Harmanlı Evi: Telafer.
403- Sofi, Soflu: Tuzhurmatu.
404- Aşur, Aşure: Beşir, Dakuk Türliye
405- İziler, Azizler, Oğuzlar: Kerkük, Bağdat, Aziziye, Vasit şehri.
406- Hüseyin Bek: Bağdat.
407- Kara Kuş Bek: Musul Ve Karakuş köyü.
408- Afşar, Afşarlı: Bağdat, Kerkük, Türkiye, İran Türkleri.
409- Hurasan, Hulasan: İran, Bağdat, Necef, Kerbala.
410- Salihiye, Salihı, Salayı: Kifri, Altunköprü, Kerkük, Bağdat
411- Yolcu: Kifri.
412- Askeri: Bağdat, Kerkük.
413- Hatip: Kerkük, Erbil, Bağdat.
414- Kalender: Tuzhurmatu, Telafer, Tazehurmatu, Hanekın, Aziziye
415- Dayı Zada: Kifri, Tuzhurmatu.
416- El Şehbender, Şehbender, Şebender: Bağdat, Musul, Tikrit. Altunköprü
417- El Halidi, Halidi: Kerkük, Yahyava, Tikrit, Hilla Banil şehri.
418- Zühayrı, Zühari: Kızlarbat, Bağdat, Diyala.
191- Sadavı: Kızlarbat, Bağdat.
420- Çırağlı: Erbil, Kerkük.
421- Cican, Çiçan, Çaçan: Havice, Çeçenistan.
422- Dağıstan, Dağıstanlı: Dağıstan Cumhuriyeti, Kerkük, Bağdat, Urdun, Mısır, Türkiye.
423- Ekinci: Tuzhurmatu.
424- EL Nakip, Nakip: Kerkük, Samera, Bağdat, Erbil, Musul.
425- Boy Aka: Telafer, Haç İbrahim Köyü.
426- Cizani: Hanekın, Bağdat.
427- Kırğ, Kırk Ulus: Mendili.
428- El Mustana: Telafer.
429- Kara ğol, Karakol, Kara kol, Aziziye, Vasit, Bedre Cesam, Mendili, Hanekın VE Irak’ın birçok yerlerinde bulunan Türkmen aşiretidir.
430- Devletliler: Basra, Telafer, Türkiye.
431-Er Mahmut: Tuzhurmatu, Türkiye.
432- Aslanlar: Kerkük, Telafer, Altunköprü.
433- Cili, Celili: Aziziye, Bedre.
434- Acana: Kara Naz köyü
435- Muraç: Aziziye, Colan.
436- Hoş Haber: Telafer.
436- Şeh Süleyman: Süleyman Bek Köyü.
437- Alay Beki, Halay Beki: Telafer, Kahramanmaraş
438- Yazidiya Türk: Sincar, Telafer.
439- Saralıya: Tüm Şebek Köyleri, Telafer.
440- Zengi, Zenci, Zengene: Erbil, Bağdat, Süleymaniye. Suriye Colan.
441- Gök Börü: Erbil Muzafferdin Gökbörü.
442- Bezirgân: Erbil, Kerkük.
443-Atabek: Musul, Erbil, Kerkük
444-Buyruk: Kerkük, Türkiye.
445- Çelebi, Çelebi boylu: Bağdat, Samera, Erbil, Kerkük, Hanekın, Musul.
446- Uzayri: Erbil.
447- Kasap Başı, Hoca Kasap: Erbil.
448- Hocalar: Erbil, Türkiye.
449- Kardeşler: Erbil Kalesi.
450- Neftçi Zada: Erbil, Kerkük, Mendili.
451- Gülemem: Yahyava, Kerkük, Bağdat.
452- Ketene, Katana: Dohuk, Kerkük.
453- Hemzeli: Tisin, Hemzeli mahallesi
454- Bardakçı: Türkiye. Bağdat, Musul.
455- Seyit Necip: Kerkük Kale.
456- Hüseyni: Kerkük Tisin, Tazehurmatu.
457- El Şehit: Kerkük Kalesi. Gâvur Bağı.
458- Ateş: Altunköprü.
459- Berzanci Oymağının bir bölümü: Kerkük, Süleymaniye, Erbil.
460- El Şehli: Bağdat.
461- Şehli aşireti: Bağdat.
462- Arsalan Bekler: Türkalan, Kerkük.
463-Beyan: Bağdat, Necef.
464- Ak Taş: Yahyava, Merzifon Türkiye.
465- Atlar, Atalar: Yahyava, Telafer.
465- Kara Sakallı: Kerkük, Türkiye, Azerbaycan.
466- Ağa Sarı Kâhya: Tuzhurmatu, Kerkük, Beşir, Tisin.
467- İlhan İlgan: Telafer.
468- Ebzeyit: Telafer.
469- Ferhat: Telafer.
470- Kaplan: Telafer, Türkiye.
471- Mihrap, Mehrap: Telafer.
472- Kethi: Telafer.
473- Fereç: Altunköprü: Telafer.
474- Davutlar: El Davudi, Davut paşadan kalanlar, Kerkük, Süleymaniye, Ağcalar köyü.
475- Vendi Dayı: Kifri, Hanekın.
476- Kelaşlar: Telafer.
477- Kelaş Evi: Telafer, Altunköprü.
478- Kili: Telafer.
479- Kar Yağdı, kar yağmış: Beşir, Bastamlı.
480- Bayat Cidayin, Çıdayın: Telafer, Tuzhurmatu.
481- Bayat Mekerin: Tuzhurmatu, Telafer.
482- Çoban, Çobancı: Kerkük, Türkiye, Erbil.
483- Basalı: Musul Basalı köyü.
484- Alaf: Kerkük, Altunköprü.
485-Sincana: Sincana Köyü, Tokmaklı.
486- Kayacı: Kerkük, Kifri, Erbil.
487- Koçak, Koçaklı: Kerkük.
488- Çaycı: Çayhane: Bağdat, Musul, Kerkük, Erbil, Diyala.
489- Lehimci: Telafer, Kerkük, Musul, Bağdat.
490- Şenlı, Şanlıurfalı: Kerkük, Bağdat Türkiye Musul, Urfa, Erbil.
491- Kızıl Baş: Beşir, Tisin, Tazehurmatu, Türkiye Haç Bektaş.
492- Divana: Altunköprü.
493- Haydara, El Haydari: Kerkük, Erbil, Bağdat, İran, Altunköprü
494-Beyler: Musul köyleri.
495- Ustanlar: Musul.
496- Abboş: Musul, Telafer
497- Hacılar: Kerkük, Bağdat, Türkiye Kırkale.
498- Numan: Kızlarbat.
499- Ala göz: Kerkük, Türkiye.
500- Baş Kesüklı: Kerkük.
501- Dizdarlı: Kerkük.
502- Gedikler: Kerkük, Türkiye.
503-Hasani: Kerkük, Bağdat, Samera.
504- Kadı oğulları: Kerkük, Tuzhurmatu, Türkiye.
505- Kemal zadeli: Kerkük, Türkiye.
506-Köprülü: Kerkük, Altunköprü, Türkiye. Vezir, Zada köprülü.
507- Otrakçiler: Kerkük, Erbil.
508- Pamukçu: Kerkük, Erbil, Türkiye.
509- Saraç: Erbil, Kerkük.
510-Sarraf: Erbil, Kerkük.
511-Şekerci: Kerkük, Erbil, Bağdat, Musul.
512-Tisinli: Kerkük Tisin köyü şimdi mahallesi.
513- Yahya oğlu: Kerkük.
514- Atabek: Erbil, Telafer.
515- Tırnakçı: Erbil, Kerkük.
516- Doğrama: Erbil, Bağdat, Kerkük
517- Sebzeci: Erbil, Kerkük.
518- Bahçeci: Erbil, Türkiye.
519- Küreciler: Erbil, Tuzhurmatu.
520-Kahveci, Kahveciler: Erbil, Kerkük
521- Bennaciler: Erbil.
522- Molla Evi: Erbil, Kerkük
523-Urankay: Kifri, Tuzhurmatu.
524- Ak sakalılar: Türkiye, Tazehurmatu.
525- Hasekli: Tazehurmatu.
526- Hayatlı: Tazehurmatu.
527- Mevlit, Mevlitli: Kerkük, Erbil Tazehurmatu.
528- Allı Ballı: Bastamlı, Kerkük.
529-Harmanlı: Yengice, Kifri, Tuzhurmatu.
530- İzzetli, İzzettinliler: Kerkük, Bastamlı.
531- Cellavliler: Kerkük, Bastamlı.
532- Ali pisli: Yengice, Bastamlı.
533- Tazegiller: Batamlı, Karanaz.
534- Harman yolu: Kümbetler, Telafer, Ömer Mandan
535- Barbarcı: Yengice.
536- Aşurlar, Aşure evi: Tisin, Yengice.
537- Sofyalı, Sofular: Yengice köyü
538- Dögerler, Tuzhurmatu, Yengice, Batamlı.
539- Matıklı: Yengice.
540- Kutalar, kutular: Kümbetler, Kerkük.
541- Sığırlılar, Sığırcılar: Kümbetler, Tazehurmatu, Telafer.
542- körkasımler: Kümbetler.
543- Alu Evi: Beşir.
544- Marağalı: Beşir, İran.
545- Korkmayanlar: Beşir. Kerkük
546-Boy Ağaçlar: Beşir.
547- Aynalıya: Suriye, Colan.
548- Hamu, Hanular: Telafer, Lübnan, Suriye.
549- Özbekiye, Özbekler: Bağdat, Suriye Colan.
550-Hamutlu: Telafer, Kerkük, Colan, Razaniye köyü Suriye.
551- Türkî: Bağdat, Musul, Nasırıya, Suriye.
552-
Tirakama: Colan Suriye, Telafer, Bağsat, Türkiye Kerkük, Erbil, ,Bağdat.
553-Keridi: Bağdat, Suriye.
554- Bek: Irak Türklerin çoğu, Bağdat, Musul, Suriye, Türkiye, İran.
555- Mercan: Bağdat, Kerkük, Türkiye.
556- Kaşlı: Lübnan, Colan Suriye, Kerkük, Türkiye.
557- Abuş: Colan Suriye, Lübnan, Telafer, Musul.
558- Ali Can: Colan, Kerkük, Musul, Altunköprü.
559- Karaylı, Karalı: Colan Suriye, Karatepe ye bağlı Türkmen köyü.
560- Samız: Colan Suriye, Kerkük, Telafer, Erbil.
561- El Celali: Kerkük, Filistin, Colan Suriye Kineytara, Süleymaniye.
562- Hamutlu: Kerkük, Filistin, Lübnan, Suriye.
563- Avcılı: Kerkük, Colan, Filistin, Bağdat, Musul.
564- Asker, Asker Ali: Azerbaycan, Türkiye, Colan.
565-Derviş, Dervişe: Kerkük, Altunköprü, Suriye, Filistin.
566- Kızlı: Filistin, Suriye, Urdun Türkmenleri
567- Kazı, Kazıya: Urdun, Türkiye, Yürük, Anadolu, Şam, Tuzhurmatu, Kerkük.
568- Ömerli, Ömeri: Kerkük, Colan Suriye.
569- Şehler: Colan, Lübnan, Bağdat, Kerkük.
570-Dede, Dedeli, Dedeler: Lübnan, Suriye Gasaniya, Kerkük, Türkiye.
571- Türkmen: Kineytara, Irak, Türkiye, Azerbaycan, İran, Mısır.
572- Murat: Türkiye, Flitsin, Colan Suriye, Urdun, Mısır.
573- Bekdeliye: Halep, Irak, Türkiye, Colan.
574- Kazakçı: Türkistan, Kazakistan, Urdun, Filistin.
575- Nagvani: Türkistan, Urdun.
576- Bayram: Kerkük, Türkiye.
577- Akkoyunlu: Kerkük, Kümbetler, Altunköprü, Türk alan, Musul, Türkiye. Azerbaycan.
578- Ayrıca Türkmenler Aşiret, Oymakları Aileleri Türkiye’nin Çorum, Kırşehir, Kayseri,
Şanlıurfa, Diyarbakır, Van, Merdin, Kırıkkale, Sivas, Yozgat, Kahraman Maraş, Kara Deniz bölgelerinde bulunmaktadır.
579- Türkmenler İran’ın birçok şehrinde bulunmaktadır, Tebriz, Marağa, Erdebil, Türkmen Sahra, Mehabet, Urumya, İsfahan, Kaşgarlar, Afşarlar.
580-Azerbaycan, Kara bağ, Afganistan, Türkistan, Çaçanistan.
581- Türkmenler ayrıca tüm Arap devletlerinde çok sayıda bulunmaktadırlar Mısır, Kahire, Urdun, Suriye, Lübnan, Yemen, Filistin, Cezayir ve Gör oğlular Libya’nın 100%15 kapsamaktadırlar ve dünyanın her bir yerinde izleri görünerek bulunmaktadırlar.
582- Talabani : Talab ilim, demek bilgi edinmek , öğrenci demek Talabani oymağı Mahmut Zengi döneminden kalarak oğulları Ahmet Talabani’ye ve Abdulrahman Talabani’ye devir olmuştur büyük bir Türkmen oymağı olan Talabani Kerkük’te büyük tekede ibadet etmektedirler ayrıca bir bölüm Talabani , Süleymaniye, ve Kerkük Türkmen köylerinde bulunmaktadır .
583- Nakışbandı: Büyük Türkmen oymağı olarak Mehmet Behaddin Nakışbandı yolunu tutmaktadır.
584- Hıdırler: Şirin Han, Telafer.
585- Huduşlu: Telafer, Karakoyunlu.
586- Efendiye, efendiler: Telafer, Bağdat.
587- Ali Han Bek: Telafer.
588- Bablan: Hanekın.
589- Albu Salih: Mehelebiye.
590- Albu Hamdan: Mahalebiye, Musul. Hamdaniya.
591- Albu Devle: Mahalebiye köyü
592-Boyat: Mendili, Tazehurmatu.
593- Mendalavi, Mendevli, Mendili ilçesi
594-Kakaiya: Kerkük ve bir bölüm Türkmen köylerinde yaşamaktadırlar, ayrıca Moğolistan, Kazakistan da Türkmen olarak tanınmaktadır ve bir büyük Türkmen aşiret oymağı devlet Kurmuştur, Kerkük, Türkiye ve Irak’ın birçok yerlerinde bulunmaktadırlar.
595-Tokatlı, Tokat mahalle, hamamı: Kerkük, Türkiye Tokat, Niksar
596- Aleviler, Bektaşiler: Irak Tazehurmatu, Musul ve Türkiye’nin her yerinde bulunarak Türkmen Aşiretlerinden bir koldurlar .
597- Balaban oymağı Tuncalı Türkiye Alevi Türkmen oymağı, Süleymaniye, Telafer, Mendili.
598- Bozlar oymağı Telafer, Şenif, Musul
599-Bayat oymağı tüm Irak, Türkiye, Azerbaycan, İran devletinde çok sayıda bulunmaktadır.
600- Döğer Türkiye Türkmeneli Irak Tazehurmatu
601- Avşar oymağı Bağdat, Musul, İran Türkleri ve dünyanın birçok yerinde bu Türkmen aşireti tanınmaktadır.
602- Bayındır Irak , Türkiye Kilis
603-Yıldız oymağı Kerkük, Türkiye, Azerbaycan
604- Zobular Irak Telafer, Musul Türkmen köyleri, Kilis
605- Polatlı Türkiye Kilis, Kerkük, Telafer
606- Bayatlı Türkmeneli Irak, Kilis Konya, Çorum ve Türkiye’nin birçok yerleri, Azerbaycan.
607- Hoşaf: Kilis, Türkiye
Günümüzde Bir bölüm Türkiye, Irak, İran, Suriye ve Arap devletlerinde yaşamakta olan ve Öz be öz yüzde yüz Türkmen olan Oymak Aşiretlerden
Aktaş Aşireti
Avşar aşireti
Saçıkara Aşireti
Çakmak Aşireti
Karataş-lı Aşireti
Mahan Aşireti
Karakeçili Aşireti
Akkeçili Aşireti
Çavuş Aşireti
Karalar Aşireti
Kara Aşiret
Karaağaç Aşireti
Pehlivanlı Aşireti
Okçu-Okciyanlı Aşireti
İzzettinli Aşireti
Solak Aşireti
Kozan Aşireti
Şarkıyan Aşireti
Kazak Aşireti
Karagöz Aşireti
Ağcalı (Akçalı) Aşireti
Akçakoyunlu Aşireti
Karaca kurt Aşireti
Yağmur Aşireti
Terkan (Tarkan Aşireti Türkan Terkişan aşireti
Erayhan Oymağı
Türkan,Türkan-lı Aşireti
‘Lek’ Aşireti Çorum
Hacılar Aşireti
Kıran Aşireti
Çomaklı Aşireti
Rişvan Aşireti
Babai Aşireti
Bali-Ballı Aşireti
Hasan Bali Aşireti
Korkmaz Aşireti
Şeyhler Aşireti
Işıklar Aşireti
Bostan-cı Aşireti
Kahyalı Aşireti
Köşker Aşireti
Gündüz-lü Aşireti
Halaç-lar-oğlu Aşireti
Reyhanlı Aşireti
Karacalı Deliler Aşireti
Bulgurlu Aşireti
Cevheri Aşireti
Kırgan Aşireti
Solak Aşireti
Tacirli Aşireti
Dalkılıç Aşireti
Bardakçı Aşireti
İmanlı Aşireti
Habili Aşireti
Cingöz Aşireti
Kırklı-Kırklar Aşireti
Bedil Aşireti
Karahıdır Aşireti
Evci Aşireti
Derviş Aşireti
Salihli Aşireti
Haydar Aşireti
Baran Aşireti
Ceritoğlu Aşireti
Ciritçi-Oğlu Oymağı
Ak-sungur Aşireti
Aygar Aşireti
Yorgalar Aşireti
Piroğlu Aşireti
Karahacı Aşireti
Akkoyunlu Aşireti
Kızılkoyunlu Aşireti
Yabanlı Aşireti
Herikli Aşireti
Karakoyunlu Aşireti
Mamalı Aşireti
Çapan Oymağı
Kavak Aşireti
Kabasakal Aşireti
Ulaş Aşireti
Milli Aşireti
Melikanlı Aşireti
Çoban-oğlu Aşireti
Çavdar Aşireti
Abdal Aşireti
Beyazıt Aşireti
Elmalı Aşireti
Kırık Aşireti
Abdi Aşireti
Bektaş-oğlu Aşireti
Alemli Aşireti
Ömerli Aşireti
Kamberli Aşireti
Sarıkamış Aşireti
Kalender
şireti
Yakuplu Aşireti
Bayraktar Aşireti
Alaca Aşireti
Karamuk Aşireti
Kaymaz Aşireti
Ocaklı Oymağı
Kamışlı Aşireti
Keller Aşireti
Teke Aşireti
Kınalı Aşireti
Şah Kulu Aşireti
Karaballı-Karabenli Aşireti
Ödemiş (Otamış, Tohtamış, Hotamış) Aşireti
Karaman Aşireti
Keskin Aşireti
Kızıl Aşireti
Bağdatlı Aşireti
Turgut-lu Aşireti
Atabeyler Aşireti
Ata’lar Aşireti
İvaz Aşireti
Perçem Aşireti
Botan Aşireti
Karabaşlı Aşireti
Zilan Aşireti
İğde Aşireti
Terzi-li-oğlu Aşireti
Karçığay Aşireti
Bozdoğan Aşireti
Köse-li Aşireti
Karaköse Aşireti
Tartar Aşireti
Alagöz Aşireti
Kurbağa-lı Aşireti
Karakeçili Aşireti
Kürtdöğer Aşireti
Laçin Aşireti
Şambayadı Aşireti
Esen Aşireti
Abdal-lı Aşireti
Karagül Aşireti
Şavlu Aşireti
Kuman Aşireti
Ayaz Aşireti
Kuşçu Aşireti
Abdalanlı Aşireti
Alanlı Aşireti
Balaban Aşireti
Hormekli Aşireti
Karsanlı Aşireti
Kabanlı Aşireti
Butanlı Aşireti
Silanlı-Zilanlı Aşireti
Yusufhanlı Aşireti
Saka Aşiretleri
Yakut Aşireti
Uygur Aşireti
Tolunoğulları Aşireti
Özbek Oymakları
Karakalpak Aşireti
Kırgız Aşireti
Altay Aşireti
Akgümüş Oymağı
Arıcı Aşireti
Tekir-ler Aşireti
Armud-lu Aşireti
Ayaz Oymakları
Akçiçek Aşireti
Baytar Aşireti
Çallı-oğlu Aşireti
Çapar Aşireti
Çimeli Aşireti
Dağdaş Aşireti
Delice Aşireti
Demirbüken
Karaçay Aşireti
Karaduman Aşireti
Karafakılı Aşireti
Karakuyu Aşireti
Karagaş Aşireti
Kara Murad Aşireti
Kapaklı Aşireti
Kozak Aşireti
Lezgi Aşireti
Memiş Aşireti
Polat Aşireti
Salavatlı Aşireti;
Sarıkaya Aşireti
Selamlı Aşireti
Şirvan Aşireti
Halıdı Aşiret,
Vindavi Aşireti
Dağistanı Aşireti
Askeri Aşireti
Bacavan Aşireti
Baban Aşireti
Not: Bu yazımı 1994 yılında Siyasi Abu Garip Hapishanesinde Arapça olarak tüm yaşlı aydın insanlardan yaralanarak bir bölüm kendi bilgilerime dayanarak ve her türlü belgelere baş vurarak yazmıştım birçok yerde yayınlanmıştır.
Şimdide bir bölüm kaynaklara dayanarak Türkçe olarak tüm Türk dünyasına sevgilerimle armağan ediyor.
Kaynaklar:
1- Selçuklu Devletinin Tarihi: Isfahanı.
2- Kerkük’te İçtimai Hayat: Şakır Zabit.
3- Şam devletinin oymakları: Vasfı Zekeriya.
4-Başlangıç ve sonuç: İbin Kesir.
5-İbin Haldun Tarihi.
6- Irak’ın Siyasi Türkmen Tarihi: Aziz Kadir Samancı.
7- Zamanın gözü Colan da yaşananlar: Mehmet Hayri Abid.
8-İslam’dan sonra İran’ın tarihi: Mehmet Alâeddin.
9- Türkistan: Dr Bartuld.
10- Türkistan Asya’nın kalbi: Abdülaziz Cengiz han.
11- İbrahim BOZKURT (Tarih boyunca aşiretçilik ve Şanlıurfa aşiretleri)
12-Oğuzlar: Faruk Sümer
13-Birçok aydın, oymak başkanlarının, yaşlıların ve Türkiye- Irak- dünya Türklerinin ağzından, konuşmalarından alınan notlarla kelama alınmıştır ve birkaç bölüm olarak yazılmıştır
No comments:
Post a Comment